Personel Yaşam Destek Sistemi (Personal Live Support System-PLSS); gerçek uzay çalışmalarında astronot, kozmonot ya da taykonot uzay elbiselerinin olmazsa olmazlarından biridir. Astronotun, tüm yaşam destek ve haberleşme sistemlerini barındıran modüler bir ünite olarak da tanımlanabilir. İlk uzay çalışmalarından günümüze kadar bir çok değişiklik gösteren ve sürekli geliştirilen PLSS’nin temel özellikleri baz alınarak bir model oluşturulmuştur. Öncelikle YM7XKA astronotları için bu amaçla her yerde kolayca bulunabilecek malzemeleri tercih edip taslak çizimlerini tamamladık.

Resim-1. Taslakların çizilmesi.

Resim-2. Vücut büyüklüğüne göre plastik kutu seçim aşaması.

Kullanılan malzeme tip ve özelliği aşağıda belirtilmiştir.

Dış Ebatları: 59 cm uzunluk, 39,5 cm genişlik ve 19 cm derinlik,
Malzeme Tipi: Sağlığa zararsız, saydam plastik,
Kaplama: Krem renk kumaş.

Resim-3. Arka kısım kaplama.

Resim-4. İki kanatlı kaplama.

Resim-5. Kaplaması tamamlanmış düz yüzey.

Kumaş kaplanacak yüzeyin düz durması, yüzeyin girintili çıkıntılı olması nedeniyle bu kısım iki parça mavi köpük ile kapatıldı.

Resim-6. Kaplama sıfırlama.

Ayakçık kısmında bulunan kare çıkıntılar mavi köpükte boşluklar bırakılarak tam yüzeye oturma sağlandı. mavi köpük parçalar sıcak silikon ile alttan yapıştırıldıktan sonra bu küçük delikler de parça mavi köpüklerle kapatılarak düzleştirildi.

Resim-7. Taşıyıcının taslak planlaması.

Resim-8. Taşıyıcı iskelet.

YM7XKA astronotlarının model PLSS’yi taşıyacak olan kapak kısmı metal 3 mm.lik profilden kaynaklanarak imal edildi. Bu çerçeve ve kapak askı kayısı ile birlikte astronotların sırtında dururken yardımcı görev ekipleri asıl elektronik donanım içeren faydalı yükü taşıyan gövde kısmını bu kapağa kolayca monte edip demonte işlemini gerçekleştirebilmektedirler. Acil bir durumda sadece faydalı yükün alınması da kolaylaştırılmıştır.

Resim-9. Bel destek kısmı.

Taşıyıcı çerçevenin alt iki yanında 10x9cm ebatlarındaki yanak parçalarının yerleştirilmesi ile iki parça arasına bel desteğinin gerilmesi sağlandı. Bu parça hareket halinde iken taşıyıcı çerçevenin YM7XKA astronotlarının beline çarpmaması, model PLSS’nin daha dik durmasını sağladı.

Resim-10. Vidalama.

YM7XKA astronotlarının sırt kısmına gelen tarafta bulunan civata uçlarının sırta temas etmemesi amacıyla uygun, kısa ve somunsuz civatalar havşa açılmış yerlerine sıkıca vidalandı.

Resim-11. Taşıyıcı kulplar.

Askı kayışlarının takılabilmesi için taşıyıcı çerçeve etrafında hesaplanmış noktalara 1x3cm ebatlarında kısa kulplar kaynatıldı. Üst ve altta yanda bulunan iki adet kulp askı kayışının karşılıklı takılması amacıyla diğer ikisi ek malzeme taşıma amacıyla eklendi.

Resim-12. Kumaş kaplama.

Resim-13. Kumaş kaplama.

Kavisli kenarlarda kumaş katlaması zor olacağından etek kısımlarına gelen kenarlar içe doğru şeritler halinde kesilerek yerine yerleştirildi.

Resim-14. kumaş kaplama.

Çantanın üst kısmında elektronik sistemlerin butonları ve data kabloları yerleştirileceğinden üst kısmın düz bırakılması amacıyla kenarlar yanlara doğru kıvrıldı, kumaş yapıştırıcısı ile yapıştırılarak dikildi.

Resim-15. Kumaş kenarlığı.

Resim-16. Son düzenlemelerin yapılması.

Üst ve alt kısımda sabitleme amacıyla kullanılan plastik kollar bulunması nedeniyle ölçü en dıştan alınarak giydirme yapıldı.

Resim-17. Detaylı kısımların montajı.

Daha sonra ölçüm yapılarak kumaş uygun yerlerinden kesildi, plastik kol ve çıkıntılar açıkta bırakılarak kumaş gövdeye yapıştırıldı.

Resim-18. Düzlenmiş yüzey.

Kumaş kaplamanın kenarlarının plastiğin kanallarına iyice yapıştırdıktan sonra üst kısımdan da sıcak silikon ile destek yapılması ile kumaş uçlarının yerinden çıkmasını önlendi. Kumaş yapıştırıcı ve sıcak silikon iyice kuruduktan sonra boyamaya uygun hale geldi.

Resim-19. Baskı kalıbı ile baskı.

Boyama işleminde öncelikle saydam plastik dosya kullanılarak bir şablon oluşturuldu. Daha sonra düz yüzey üzerinde şablon sabitlenerek iki renk permanent kumaş boyası ve tampon sünger ile boya dağıtılmadan şablon uygulandı.

Resim-20. Kalıbın kaldırılması.

Boyanın dağılmaması için kuruması için 10 dakika beklendikten sonra yavaşça şablon kumaşın üzerinden kaldırıldı.

Resim-21. Kurumaya bırakma aşaması.

Şablon uygulamasında Lokal Mars Projesi (LMP)’nin kısaltması ve hangi astronot olduğunu ifade eden harf grubu ile numarası yazılmıştır.

Resim-22. Sol kolda görev arması ve sol göğüs üzeri astronot tanımlama etiketi.

Resim-23. Sağ kolda Türk Bayrağı ve sağ göğüs üzeri görev arması.

Astronot numarası sırt çantası (model PLSS) arka kısımda, astronotun göğsündeki göre armasında ve RF üzerinden gönderilen telemetre verilerinde de aynıdır.

Yazı dizisinin diğer bölümleri:

Lokal Mars Projesi (LMP) 1.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 2.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 3.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 4.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 5.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 6.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 7.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 8.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 9.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 10.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 11.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)
Lokal Mars Projesi (LMP) 12.Bölüm / (Google Translate – English Lang.)