Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Venüs Ekspres uzay aracındaki kırmızıöte bölgede gözlem yapmasının sağlayan VIRTUS detektörü, gezegenin kalın bulutlarını geçerek belirli yüzey şekillerine baktığında kabul edilen dönme döneminden onların 20 Km. daha sonra gördü. Kabul edilen dönme dönemi 1990 yılında NASA’nın Magellan uzay aracının gözlemlerinden çıkarılmıştı. Venüs Ekspres’in bu ayrıntılı gözlemleri bize gezegenin çekirdeğinin katı mı, yoksa sıvı mı olduğu konusunda bilgi veriyor. Eğer çekirdeği katı ise kütle çekirdeğe yığılmıştır ve bu durumda gezegenin dönmesine dış kuvvetler pek etki etmeyecektir. Bu kuvvetlerin başında da venüsün yoğun atmosferi gelmektedir.

Venüs’de Yer’in atmosfer basıncının 90 kat fazlası bulunmaktadır. Yani hem yoğun, hem de çok kuvvetli rüzgarlar mevcut. Eğer bu dönem değişimi iyice kanıtlanırsa gezegenin çekirdeğinin sıvı olduğu anlaşılacak.

1980 ve 1990 yıllarında Venera ve Magellan uzay araçları Venüs yüzeyinin haritasını radar yöntemi ile elde etmişlerdi. Magellan ayrıca yüzeyi çok iyi takip ederek gezegende bir günün 243.0185 Dünya gününe eşit olduğunu bulmuştu.

Resim. Gözlem uydusu. (Source: ESA)

16 yıl sonra Venüs Ekspres bu dönme döneminin 6.5 dakika daha uzun olduğunu saptadı. Yani şu anda dönme dönemi 243.0230 gün. Bu çok küçük değişim gezegenin iç yapısı hakkında bize bilgi sağlıyor. Bu değer ayrıca yerden yapılan radar ölçümlerini de destekliyor.

Venüs Ekspres’in gözlemlerini analiz eden bilim ekibinin başında da Belçika Kraliyet Gözlemevi’nde çalışan “Özgür Karatekin” bulunmaktadır. Astrobiyolog olan Karatekin, ötegezegenler yanında Mars ve Titan uydusunun atmosferleri ve çekim alanları ile ilgili çok sayıda makaleye imza atmış bir bilim adamı.

Sevgilerimle…

Prof.Dr. Ethem DERMAN
TAMSAT