Bu sözcüğe çok gülüyorum ama yine de astronot yerine kullanmaya devam ediyorum. Gökmenler uzayda sürekli antrenman yapmak zorundalar, ne zaman Uluslararası Uzay İstasyonundan (UUİ) bir video seyretmek isterseniz onların bisiklette sırılsıklam terlediğini görürsünüz. Neden? Çünkü çekimsiz (çok yanlış kullandığımız bir sözcüktür, uzayda her yerde çekim vardır, mikrogravite demek doğru ama dilim varmıyor) ortamda yeryüzünde yaşamadığımız bir çok hastalık başımızdadır.

Bunların başında kas yorgunluğu, kemik erimesi, kan dolaşım bozukluğu gelir. Bu nedenle “uzay tıbbı” adı verilen yeni bir kavram olarak ortaya çıkmıştır. Bu konuda ABD ve Japonya çok ilerlediler ve önemli çalışmalar yapmaktadır. Uzaya gitmiş 27 NASA gökmeni üzerinde yapılan son bir çalışmada onların gözlerinde ve beyinlerinde de hasar oluştuğu saptanmış.

Yukarıda saydığım hastalıklar çekimsiz ortamdan kaynaklanırken son bulunan hastalıklar uzaydaki zararlı ışınımlardan kaynaklanmaktadır. MR’ı çekilen 27 gökmenin retina tabakasının şekli ve kalınlığı ölçülmüş.

Ayrıca optik sinirler, onu saran kılıf ve balgam bezleri incelenmiş. Bunlardan yadisinin retina katmanlarının düzgünleştiği ve 26’sında ise optik sinirlerin genişlediği saptanmış. Dördünde ise balgam bezlerinin deformasyona uğradığı bulunmuş.

Gözdeki tüm bu değişimler ise kafatasındaki yüksek tansiyonla ilişkili. Tüm belirtiler kafatasında normalden yüksek bir basınç olduğunu bunun da başağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesine neden olacağı ileri sürülüyor. Tedavi edilmediği takdirde optik sinirlerin hasarının ileride görme kaybına neden olacağı çalışmada vurgulanmış.

Önümüzdeki yıllarda Mars ve Ay’a gidecek gökmenlerde bu hastalıkların ortaya çıkmaması için bilim insanları önceden önlem almak için çabalıyorlar. Siz hala uzaya mı gitmek istiyorsunuz?

Hayal edin ama zorlukların neler olduğunu önceden bilmenizde yarar var.

Sevgilerimle…