NASA (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) ‘nın ötegezegen bulmak için yörüngeye yerleştirdiği Kepler Uzay Teleskopu, bildiğiniz gibi çok sayıda ötegezegen buldu. Fakat, farklı olanları medyaya düşüyor. Kepler uydusu ile çalışan gökbilimciler, geçiş yöntemi ile ötegezegen bulmak için ilginç yazılımlar geliştirmesine karşın, PH1 adı verilen bu gezegeni maalesef göremediler. Pekiyi kim gördü diye sorarsanız, bilime meraklı olan halktan kişiler yakaladı.
Resim-1. Kepler Uzay Teleskopu (Kepler Space Telescope)
Ötegezegen bulmak için kullanılan bu yöntemde (Geçiş Yöntemi), gezegen güneşinin önünden geçerken ondan gelen ışığın bir kısmını kapatıyor. İşte Kepler, bu kesilen ışığın oranı 2/1000 foton olsa da bunu yakalayabiliyor. Eğer ışığın bir kısmının örtülmesi dönemsel ise, bunu bir ötegezegenin yaptığına karar veriliyor. Bu kararın verilmesi en az üç kez bu olayın görülmesine bağlı. Daha sonra hazırlanan bilgisayar yazılımları ile bu ışık eğrisi inceleniyor ve ötegezegenin çapı bulunuyor. Eğer sistem bir kez de tayfsal olarak incelenirse, bu kez de ötegezegenin kütlesi elde ediliyor.
Artık bilimde öne çıkmış tüm ülkeler yaptıkları bilimsel araştırmaları toplumlarına anlatıyorlar ve onların da bilimsel çalışmalara katkı vermeleri için ellerinden geleni yapıyorlar. İnternette bu tür sitelerden biri de Gezegen Avcıları (Planet Hunters) sayfasıdır. Kepler verilerini bu siteye koyuyorlar ve halktan gezegen bulmaları için yardım istiyorlar. Unutmayın böyle bir kampanyaya siz de katılabilirsiniz. Gökbilimcilerin yazdığı o mükemmel yazılımlardan kaçabilen ötegezegenler, insanların gözünden kaçamıyor doğal olarak. Aslında Planet Hunters grubunun bulduğu bu gezegen ilk gezegen değil. Ama yine de adını PH1 koymuşlar.
Resim-2. PH1 ötegezegeni, Gezegen Avcıları (Planet Hunters) vatandaşı, bilim projesi gönüllüsü iki kişi tarafından keşfedilen bir gezegen olup, bu resimde bir sanatçının gözüyle resmedilmiştir. Ön planda PH1 ötegezegeni, arka planda ise iki güneşi görülmektedir. Haven Giguere/Yale
Ötegezegen bizden 5000 ışık yılı uzaklıkta. Neptün’den biraz daha büyük ve gaz bir gezegen olduğu düşünülüyor. Yarıçapı, yerin 6 katı büyüklüğünde. Dört güneşi de bu ötegezegen üzerine çekim kuvveti uyguluyor, dolayısıyla karmaşık bir ortamda bulunmasına karşın ötegezegen kararlı bir yörüngeye oturmuş. Gezegen bir çift yıldızın çevresinde dolanırken, hemen yakındaki bir çift yıldızın bileşenleri de ona etki ediyor. Bu çift yıldızlar da ortak kütle merkezi çevresinde dolanmaktadırlar. Bugüne kadar bir çift yıldız sisteminde altı tane ötegezegen bulunmuştu ama onlar yıldızlarına çok yakındı. PH1 ise daha uzakta.
Resim-3. PH1 gezegen sistemi bir aile portresi. Haven Giguere/Yale
PlanetHunters.org sitesini kullanıp PH1 ötegezegenini bulan, San Franciscolu Kian Jek ve Arizona Cottonwoodlu Robert Gagliano’dur. Gezegen çift yıldızın önünden geçerken, çok az miktarda ışığın azaldığını fark ettiler. Daha sonra profesyonel gökbilimciler Mauna Kea tepesindeki Keck Teleskopu’nu kullanarak, yaptıkları tayfsal çalışmanın sonucunda buluşu onayladılar.
Sevgilerimle…
