Menu

Lunar-X’i Gözlemek İster misiniz?

Gökyüzü fotoğrafçıları Ay’ı neden gözlerler? Onlar her zaman ilginç bir yapı bulurlar ve üzerine giderler. Bir zamanlar Ay’da bazı kraterlerde duman çıktığını iddia ederek uzun zaman gözlediler, belki de hala gözlüyorlardır. Lunar-X Ay’da çok ilginç bir bölge ve doğal olarak bize bakan yüzeyde ama bir ay boyunca sadece yaklaşık 4-5 saat gözleme olanağı var. Çünkü sadece bir ışık-gölge olayı. Aslında bu yapı Blanchinus, La Caille ve Purbach kraterlerinin kenarlarının birleşimi ile meydana gelmektedir. O nedenle de Lunar-X’e Purbach Çaprazı veya Werner-X adları da verilmektedir.

Bu “X” görüntüsü ilkdördün evresinden 6 saat önce ve sondördün evresinden 6 saat sonra oluşmaktadır. Güneş ışınları bu bölgeye ilk geldiklerinde kraterlerin içi karanlık olduğu için kenarları aydınlanıyor ve böyle bir işaret belirmektedir. Ancak bir saat boyunca gümüş beyazı “X” işareti Ay’ın tam aydınlık ve karanlık kısımlarını ayıran çizgisinde çizgisinde kendisini göstermektedir. Bu bir saatin sonunda güneş ışıkları kraterleri aydınlattığı için (ilkdördün evresi) veya yavaş yavaş karanlık bastığından (sondördün evresi) X işareti o kadar güzel görülmez oluyor.

Bu olguyu ilk gözleyen kişi, 1974 yılının Haziran ayında Bill Busler olmuş. O günden bu yana gözlem sayısı da o kadar fazla değil. Çünkü farklı boylamlarda her zaman bu yapı görülmüyor. Ayrıca ilk ve sondördün evrelerinin gündüz de meydana geldiğini düşünürseniz bu olayı yakalamanın ne kadar zor olduğu ortaya çıkar. Unutmayalım ilkdördün evresindeki Ay öğlen doğar, geceyarısı batar. Sondördün evresindeki Ay ise geceyarısı doğar, öğle zamanı batar.

Ay yüzeyinde fotoğrafta görüleceği gibi ayrıca güzel bir de “V” harfi bulunmaktadır. Belki diğer harfleri de bulmak mümkündür. Yüzeyde bol miktarda “O” harfi var ama “R” ve “Q” gibi harfleri bulmak çok zor. Eğer bulunsaydı gökada (galaksi) fotoğraflarından yapılan alfabeye benzer bir de “Ay Alfabesi” yapılabilirdi.

2013 yılında eğer Lunar-X’i görmek isterseniz en uygun tarih 3 Nisan geceyarısı (00.20). Sondördün evresindeki Ay ülkemizin batı bölgelerinde yeni doğmuş olacak. Aynı olay, 30 Temmuz’da (00.16), 26 Eylül’de (23.00) ve 25 Kasım’da (00.14) tekrarlanıyor. Uygun tarihlerde Ay hep sondördün evresinde bulunuyor.

Eğer bu ilginç olguyu çekmek isterseniz ekipmanlarınızı hazır etmelisiniz.

Sevgilerimle…

Beğen  
Yazar

Yazar: Prof.Dr. Ethem DERMAN. Ankara Üniversitesi - Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden emekli öğretim görevlisidir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir