Bir verici yapıldığında vericinin gücünü, çektiği akımı, bias ayarlamaları yapmak gibi işlerde suni yük kullanmak çok faydalıdır. “Suni yük yerine, anteni doğrudan kullanamaz mıyız?” diye düşünebilirsiniz. Bu elbette olabilir ama anteninize %100 güvenmelisiniz. Diğer bir konu da bu ayarlamalar sırasında çalıştığınız frekansı gereksiz yere meşgul de edersiniz.

RF bir vericinin çıkış empedansı “genellikle” 50 Ohm dur. Vericinin yolladığı gücün tamamının anten üzerinden salınması için verici – anten hattı üzerindeki her şeyin, konnektörler, kablolar ve antenin 50 Ohm olması gereklidir.

Radyo frekans (RF)’de bir empedanstan söz ederken (mesela burada 50 Ohm), bunu saf rezistif olamayacağını, endüktif ve kapasitif parçalarının da olduğunu unutmamak gerekir. Ayrıca burada ki 50 Ohm, tam olarak da 50 Ohm olmayabilir. Endüktif ve kapasitif parçası olmayan saf rezistif bir direnç idealdir, yani böyle bir malzeme yoktur. İdeale ne kadar yaklaşırsa o kadar değerli olur, pahalı olur, bulunmaz olur.

Suni yüklerin ana parçası olan RF özellikli direnlerendüktif ve kapasitif özellikleri düşük, 50 Ohm’a yakın ve çeşitli güçlerde üretilirler.

Diğer parçaları ise konnnektör, soğutucu materyalller (alüminyum, soğutma sıvısı gibi)

Bir suni yükü seçerken dikkat edilecek hususlar;

• Anten ile aynı dirence sahip olmalı. Bu genellikle 50 Ohm’dur.
• Verici tarafından yollanan tüm enerjiyi emip ısıya dönüştürebilmeli. Suni yüklerde yardımcı soğutma olarak yağ da kullanılır. Yağ kullanılmıyorsa kuru tip, kullanılıyorsa yağlı tiptir. 100W üzeri suni yükler yağlı tip olarak imal edilirler. Aksi durumda çok büyük olurlar.
• İdeal bir suni yükün SWR değeri 1:1 olmalıdır. Fakat böyle bir şey tabi ki yoktur. 1.5:1 de kabul edilebilir. Ticari olarak genellikle 1.15:1 olarak imal edilmektedir.
• Her frekansta yukarıdaki özelliklere sahip olmalıdır.

Tabi ki böyle bir suni yük yok.

Resim-Soğutucu.

250W 1GHz Suni Yük Yapımı

• 1 Adet RFR 50-250 yük direnci,
• 1 Adet “N” tipi dişi konnektör,
• 1 Adet Alüminyum soğutucu 20 cm,
• 5mm x 30mm Bakır bara parçası,

Malzemeleri toparladıktan sonra bir hafta sonu projesi olarak yaptım.

Resim-Ön taraf.

Resim-Arka taraf.

Test Zamanı

Elimde bir verici ya da SWR metrem yok. Daha iyisi bir VNA analizörüm var. Sonuç;

Bu resme bakınca frekans yükseldikçe empedansın ve SWR’nin gittikçe bozulduğunu görüyoruz. HF, VHF de fena değil ama UHF’den itibaren kötüleştiği görülüyor.

Şimdi İnce Ayar Zamanı

RFR 50-250 yük direncinin tam 50 Ohm ve konnektörün de tam 50 Ohm olduğunu kabul edersek aradaki bağlantı kanalı ve burada ki bağlantılar problem yaratıyor.

Buradaki boşluğa ayarlanabilir teneke bir kapak hazırladım. VNA aracılığı ile gerekli ayarlamaları yaptıktan sonraki durum:

Görüldüğü gibi SWR 1GHz’de 1.14:1 ve empedans 51.1 Ohm oldu. Bu değerler oldukça iyi.

Karşılaştırmalar

Yaptığım suni yükü elimdeki iki suni yük ile karşılaştırdım.

Marka: DB 30W

Empedans 450MHz’den sonra bozuluyor. SWR iyi.

Marka: Mini Circuit 2W

Kusursuz.

Çin’den gelen;

SWR iyi fakat empedansı biraz düşük. Çin malı 2W’lık yükler değişik karakteristiklere sahip. Bu nedenle bir miktar alıp seçmek lazım. Ölçmelerde kullandığım VNA için buradaki bağlantıya bakabilirsiniz. Çok başarılı bulduğum bir ölçü aleti. RF ile uğraşan her arkadaşıma lazım. Alüminyum profil (Adres için buraya tıklayınız)