Matematiksel olarak SWR nin hesaplanmasında alttaki formül kullanılır;

(1 + √‾ (P_geri / P_ileri))
SWR =  ————————————
(1 – √‾ (P_geri / P_ileri))

P_ileri = Antene giden güç
P_geri = Antenden dönen güç

Bu kadar açıklamadan sonra dönelim konumuza, bir SWR metre yapmak ne kadar sürer dersiniz? 1 gün?, 3 gün? Sizleri bilemeyeceğim ama bu yazıya konu olan SWR metrenin yapımı tam 2 ay sürdü.

Bir devre yazısının hikayesi başlıklı yazımızı okumadıysanız şu anda bir sürü üç harfli ünlemleri arka arkaya sıralayarak hakkımızdaki düşüncelerinizi ortaya koyduğunuzdan eminim. “Atla deve değil ya alt tarafı 2 diyot, 2 direnç, 2 kondansatör ve de bir kaç farklı parça” diyorsunuzdur. O yüzden sizden önce o yazıyı okuyup sonra bu yazıya dönmenizi rica edeceğim, yoksa gözünüzde çamurlara batan karizmamızı toparlamamız zor olabilir.

İlk denememizde gösterge olarak kullandığımız ölçü aleti için piyasadan temin ettiğimiz parçalarla başımıza gelmedik kalmayınca başka bir seçenek aramaya başladık. Başka bir şey almak için gittiğimiz yapı malzemeleri satan bir işyerinde 5YTL ye AVO metre gördük.  Normal şartlar altında bütün AVO Metre göstergeleri lineer olduğu için işimize yarayabilirdi, üstelik piyasadan aldığımız diğerlerinden de ucuzdu. Ve tahminiz doğru çıktı, yaptığımız denemelerde tam lineer çalışan gösterge ölçtüğümüz bütün değerleri doğru gösterdi.

Ama bu devreyi seçmekteki en büyük etken bizi kablo ağırlığından kurtararacak olması. “Kablo ağırlığı da ne” derseniz klasik metrelerde verici cihazdan çıkan RG-8 kablo SWR metreye bağlanır ve metrenin çıkış ucuna da antene giden kablo. RG-8 kablosunun sertliğini ve kalınlığını düşündüğünüzde metrenin görüş açısını ayarlamanın ne kadar zor olduğunu anlarsınız. bağlanan kablonun ağırlığı ve sertliği SWR metrenizi istediğiniz yere istediğiniz açı ile koymanıza olanak sağlamayacaktır.

Devremizde algılama parçası antenle verici arasına eklenmekte ve metre ile arasında yanlızca ince bir kablo bulunmaktadır. Yani kolayca istediğiniz yere istediğiniz şekilde zorlanmadan yerleştirebileceksiniz.

Eh artık un, su ve maya hazır olduğuna göre sıra ekmeği yapmaya geldi. Yapıma başlamadan önce bir konuya açıklık getirelim. İlk denememizde 30 santim uzunluğunda RG–8 kablo kullandık ve 5 Watt çıkış için sonuç yeterli idi. İkinci denemede kablo uzunluğunu 1 Watt çıkışta bile tam sapma okuyabilmek için 50 santime çıkardık. Eğer QRP çalışmayacaksanız 30 santim size yetecektir, ama daha düşük güçlerde çalışacaksanız o zaman kablo uzunluğunu 50 santime çıkarmanızı salık veririz.

Sonra iki taraftaki kesmediğimiz kılıflardan tutarak blendajı ortaya doğru itiyoruz. Buradaki amaç blendajın şişmesini sağlayarak içinden kablo geçirmemizi kolaylaştırmak.

Listede her ne kadar 0,5 mm tekli montaj kablosu yazdıysam da resimde gördüğünüz gibi ilk yaptığı 30 santimlik algılayıcıda elimde o onda bulunduğu için ölçüm kablosu olarak RG-58 kablonun içini kullandım. 50 santimlik algılayıcıda ise 0,5 mm kablo kullandım.

Sıra geldi iki ucun konektörlerini takmaya. Ben bir tarafta dişi (SO-259), öteki tarafta erkek (PL-259) kullandım. Eğer iyi kalite ve lehimleme ısısına dayanıklı SO-259 bulamazsanız o zaman iki tarafa da PL-259 kullanıp bir tarafta dişi-dişi adaptörü kullanabilirsiniz.

Alttaki resimlerde sırası ile bir PL-259 ve SO-259 un RG-8 ucuna nasıl takıldığını görebilirsiniz. 

Sıra geldi diyot direnç ve kondansatörü lehimlemeye. Alttaki resimlerde gördüğünüz şekilde parçaları lehimleyin. Lehim yaparken aşırı ısı kullanmamaya dikkat edin.

Ölçüm kablomuzun bir tarafı 100 Ohm ile blendaj örgüsüne lehimlenirken diğer tarafı 1N4148 e lehimlenecek. Diyotumuzun katodu ise 100 nF kondansatöre ve kondansatörde  ile o taraftaki blendaj örgüsüne lehimlenir. Diğer ölçüm kablosunda ise bu ters yönlerde yapılır. Yani bir kabloda direncin olduğu tarafta öteki kablonun diyot ve kondansatörü monte edilir.

Ardından elde ettiğimiz gerilimleri ölçü aletine taşımak için blendajlı mikrofon kablosunun blendaj örgüsünü ince bir makaronla izole ettikten sonra koaksiyal kablomuzun blendaj örgüsüne, iç iki kablosunu da  alttaki resimde görüldüğü gibi 100 μH lik bobinlerin boş ucuna lehimleyin. Kablonuzun hangi renkli ucunu giden tarafına, hangi sinide dönen tarafına lehimlediğinizi bir kenara kaydedin.

Artık 16 milimetrelik ısı ile daralan makaronu kullanarak bütün parçayı kaplayabiliriz.

Devreyi ilk yaptığımızda mikrofon kablosunun ucuna doğrudan 3,5 mm lik stereo fiş bağlayıp kullanmıştık. 5 Watt’a kadar olan cihazlarda doğru çalışan SWR metremiz 50 ve 100 Watt altında kullanıldığında saçmalamaya başladı. Giden ve dönen sinyallerin gerilim seviyeleri hep aynı , yani sonsuz SWR çıkıyordu. Bu hatanın yüksek RF seviyesinden dolayı olduğunu anlamak için alim olmak gerekmiyordu tabi. Hatanın önüne geçmek için mikrofon kablosunun fiş ve algılama devresine bağlı uçlarına alttaki resimde gördüğünüz ferit yüksükleri kabloyu içinden 2 tur geçirerek taktık ve okumalar hemen normale döndü. Eğer resimdeki ferit yüksüğü bulamazsanız onun yerine eski bilgisayar ekran kablolarının üzerine takılan yüksüklerden ya da eski PC beslemelerinin içinde ya da anakartlarının üzerinde bulunan yüzük tipi olanları kullanabilirsiniz. Yüzük tiplerinde 3 veya 4 tur yapmanızı tavsiye edeceğiz.

Ferit yüksükleri takıp mikrofon kablomuzun ucuna da 3,5 mm lik stereo fiş taktık mı algılama parçamızı bitirdik demektir. Altta hem yüksük hem de yüzük tipi feritlerle yaptığımız kabloları görüyorsunuz.

Artık AVO metremizin içini boşaltıp onu SWR Metremizin göstergesi haline getirebiliriz. Bizim geçtiğimiz adımları alttaki resimlerde görebilirsiniz. Ama aldığınız AVO Metrenin marka ve cinsine göre sizin adımlarınız farklı olabilir.

AVO Metremizin içini açıp içindeki baskılı devreyi yerinden çıkarıyoruz.

3,5 mm lik stereo soketi kutuya yerleştiriyoruz. Biz soketin iki yanında kanal açtıktan sonra AVO metrenin yan yüzünde soketin geçebileceği kadar bir kesik yapıp soketi buraya oturttuk.

Sonra sırası ile  potansiyometreyi ve anahtarı yerleştirip montaj teli ile bağlantıları yaptık.

Ve kutuyu kapattık. 

Sıra geldi skalamızı yeniden işaretlemeye. İlk yaptığımda  üzerinde 0 dan 10 a kadar değer yazan skalayı alttaki tablodaki değerlere göre  ince CD kalemi kullanarak işaretledim. Sonra ise renkli bir yazıcıda yine allta verdiğim skalayı boyutlarını ayarlayarak yazdırıp skalanın üzerine yapıştırdım.

Aynı tabloyu kullanarak sizde elinizdeki aletinizin üzerindeki değerlerle karşılaştırarak işaretler ya da skala resimini ölçü aletinizin boyutlarına uyacak şekilde ayarlayıp yazdırır ve yapıştırırsanız SWR metreniz artık kullanıma hazır demektir. 

SWR	Dönen % = skala dilimi
1	0
1,1	5
1,2	9
1,3	13
1,4	17
1,5	20
1,6	23
1,7	26
1,8	29
1,9	31
2	33
2,5	43
3	50
4	56
5	67
10	82