Puerto Rico’daki Arecibo Radyo Teleskobu, 1963 yılında tamamlanmasından bu yana, 305 metre çapı ve 73.000 metrekare toplama alanıyla dünyanın en büyük radyo teleskobu ünvanına sahipti. Gerçi hala da öyle ama 2016′da bu ünvanını Çin’in güneyindeki Guizhou Eyaleti’nde yapılan daha büyük radyo teleskobuna (Five-hundred-metre Aperture Spherical Radio Telescope) kaptıracak. Yeni devin inşaat maliyeti yaklaşık 108 milyon dolar olarak hesaplanıyor [1]. Arecibo’dan çok daha büyük olacak bu teleskobun inşaasına Çin’in güneyindeki Guizhou eyaletinde başlandı.
Teleskoba “Beş yüz metre çapındaki küresel radyo teleskop”, (Five-hundred-metre Aperture Spherical Radio Telescope ) kelimelerinin baş harflerinden birleştirilmiş FAST ismi verildi.
Hindistan Ulusal Astrofizik Merkezi Pune’dan Subramaniam ANANTHAKSISHNAN’a göre; “FAST müthiş bir proje!”. Tamamlandığında 500 metre çapında olacak dev tek çanak, dünyanın en büyük ve en hassas radyo teleskobu ünvanını elde edecek.
FAST’ın çanağı krater benzeri bir şekilde kuruluyor. Gökyüzünde daha büyük alanları tarayabilmesi için büyük motorlar ile yansıtıcı yüzey alanı değiştirilebilecek. FAST, Arecibo’dan 3 kat daha derin uzaya sinyal iletebilecek [2].
Şekil 1. FAST Arecibo’dan daha uzak mesafelere erişebilecek.
11.000 ton ağırlığındaki asılı aynalar sayesinde gökyüzünde 19 farklı alanı tarayabilecek olan FAST, adeta “çanak içerisinde çanak” gibi çalışarak, daha hassas ölçümler alabilecek [3].
Arecibo’dan daha büyük, daha hızlı, daha hassas ve daha güçlü olacak dev teleskop FAST’ın inşaa sürecinin 2016 yılına kadar tamamlanması bekleniyor. FAST ile 1.000 ışık yılından daha uzak mesafelere ulaşabilmek mümkün olabilecek. Bu teleskobun SETI projelerine de katılması bekleniyor. [1].
Şekil 2. Asılı aynalar ile çanak yüzeyi daha etkin ve geniş olarak kullanılabilecek.
Kaynaklar:
1 http://www.popsci.com/technology/article/2011-06/inside-fast-soon-be-worlds-biggest-and-baddest-radio-telescope
2 http://www.newscientist.com/article/mg21028165.300-china-starts-building-worlds-biggest-radio-telescope.html?
3 http://gizmodo.com/5812522/worlds-largest-radio-telescope-being-built-in-china-hopefully-not-for-evil
Fatma Nur AKI, TA2AKI
TAMSAT
