Menu

Hubble Evrenin Derinliklerine Bakıyor

Einstein amca bir yasa koydu, dedi ki eğer ışık büyük bir kütlenin yakınından geçerse bükülür. Uzun süre tartışıldı, ışık her zaman doğru bir yol kateder diyenler vardı. Bir güneş tutulması sırasında güneşe yakın bir yıldızın koordinatının değiştiği yani ondan gelen ışığın büküldüğü gözlendikten sonra bu tartışma bitmişti. Şimdi bu olayı uzayın daha derinliklerinde kullanıyor bilim insanları. Arkadaki bir gökadan gelen ışık eğer önde büyük kütleli bir galaksi varsa arkadaki gökada daha büyük ve daaha parlak gözüküyordu. İşte buna çekimsel mercek deniyor. Bildiğimiz anlamda büyük bir kütle mercek gibi davranıyor.


Çok sayıda gökbilimcinin çalıştığı proje gereğince Hubble uzay teleskobunu Abell 2744 gökada kümesine yönelttiler. Bu gökada kümesi bilinen çok büyük kütleye sahip ve içinde yüzlerce gökada vardı. Son yapılan bir çalışmada bu kümenin aslında 350 milyon yıl süren bir süreç içinde dört büyük gökada kümesinin çarpışması sonucu oluştuğu anlaşılmıştı.

Resim. Gökadalar.

Resim. Gökadalar.

Abell 2744 kümesinin bir adı da Pandora’nın kümesiydi çünkü içinde çok farklı şekilde gökada vardı. Abell 2744 gökadasının kütlesinin %75’i gözlenemeyen karanlık madde ve %20’si ise küme içindeki gaz ve toz bulutlarıydı. Görülen gökadaların toplam kütlesi ise sadece %5 yöresindeydi.

Hubble’a verilen proje kümeyi gözlemek için değil onu çekimsel bir mercek olarak kullanmaktı. Normal olarak Hubble ile gözlenmeyecek arka plandaki gökadaları çekimsel mercek ile gözlemek istiyorlardı. Burada gördüğünüz fotoğraf çok uzun bir poz süresi ile elde edildi. Elde edilen bu fotğrafta gökbilimciler arka plandaki gökadaları saydılar, sonuç yaklaşık 3000 gökada vardı. Evrenin bu bölgesini kırmızıöte ve X-ışın dalgaboyunda da gözlediler ama önce Hubble fotoğrafı paylaşıldı.

Evrenin derinliklerinde neler olduğu ortaya çıkıyor. Sevgilerimle…

Beğen  
Yazar

Yazar: Prof.Dr. Ethem DERMAN. Ankara Üniversitesi - Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden emekli öğretim görevlisidir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir