TAMSAT Amatör Uydu Teknolojileri Derneği Amatör ve/veya bilimsel amaçlı LEO yörüngeleri için tasarlanan uydularda öncelikle haberleşme sistemlerinde ve telemetre bilgilerinin aktarılmasında kullanılan kartların projelendirilmesi, geliştirilmesi ve bu alan ile ilgilenen Ülkemiz gençlerinin yetiştirilmesi amacıyla faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur.
Bu dokümanın amacı QB50 projesi kapsamında ülkmizde tesis edilmiş olan aşağıdaki Yek Kontrol ve izleme İstasyonlarının çalışmalarını özetlemektir;
-
HHO (Hava Harp Okulu) İzleme İstasyonu (TR01),
-
HAVELSAN İzleme İstasyonu (TR02),
-
İTÜ USTTL, ve
-
TAMSAT Uydu İzleme Ağı İstasyonları
QB50 projesi kapsamında hazırlanan ve Türkiye çağrı işaretlerine sahip ON02TR HAVELSAT ve ON01TR BeEagleSAT uyduları sırası ile 16 Mayıs ve 26 Mayıs tarihlerinde Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS)’ndan yörüngeye bırakılmıştır.
Yörüngeye bırakılma işleminin hemen ardından her QB50 katılımcı ülkesinde tesis edilmiş QB50 izleme istasyonları, radyo amatörleri ve AMSAT (Amateur Satellite Organization) mensupları tarafından takip edilerek kataloglama faaliyetleri başlatılmıştır.
Ülkemizde de başta İTU USTTL’de bulunan izleme istasyonundaki çalışanların nöbetleşe takipleri ile olmak üzere, HAVELSAN Yer Kontrol İstasyonu’nda ve TAMSAT (AMSAT-TR) mensubu radyo amatörleri tarafından uydu izleme faaliyetleri fırlatma ile birlikte başlamış ve bugüne dek araıksız sürdürülmüştür.
16 Mayıs tarihinde HAVELSAT uydusu ile birlikte aşağıdaki uydular da yörüngeye bırakılmıştır;
-
SOMP2 (ON2DE),
-
COLUMBIA (ON04US).
Uyduların bırakılma sırası ve takvimi aşağıdaki gibidir;
İLK DİNLEMELER
Uydu için yayınlanmış Keppler TLE’leri olmadığı ve ISS’den bırakıldığında ISS yakınlarında olacağı varsayıldığı için öncelikli olarak ISS’in TLE bilgileri ile izlemeler yapılmaya başlanmıştır.
HAVELSAT ve COLUMBIA uyduları ilk olarak Japon radyo amatörü JA0CAW tarafından 17:22 UTC de duyulmuş ve kayıtlara geçirilmiştir. JA0CAW tarafından alınmış HAVELSAT SDR kaydı aşağıdaki gibidir;
Bu dinlemede sadece ON02TR olarak HAVELSAT’ın MORS olarak çağrı işareti kaydedilmiştir. Daha sonra 20:44 UTC’de yine japon radyo amatörü JA0CAW tarafından tam beacon aşağıdaki gibi kaydedilmiştir;
Uydu telemetree bilgisi çözümlemesi için aşağıdaki tablo kullanılmaktadır;
Kaydedilen telemetre bilgisi “ON02TR01527F1003007373” tür ve aşağıdaki anlama gelmektedir;
Ülkemiz üzerinde HAVELSAT’ın geçişleri gece yarısından sonra uygun açılarak yaklaşmakta olup dinleme için elverişli yükseklikte geçişler olmamıştır.
Japonya sonrasında ilk başarılı HAVELSAT dinlemesi Hollandalı radyo amatörü PE0SAT tarafından 17 Mayıs 00:14 UTC’de yapılmıştır. HAVELSAT SDR kaydı aşağıdaki gibidir;
PE0SAT amatör radyo istasyonuna ait dinlemelerin kayıtlarına http://janvgils.home.xs4all.nl/download/QB50/ adresinden ulaşılabilir.
17 Mayıs tarihinde uydu için Avustralya’dan da dinleme raporu gelmiştir ve batarya voltajı 7,05V olarak raporlanmıştır.
HAVELSAT raporları yanında COLUMBIA (ON04US) için de oldukça güçlü dinleme raporları ulaşmış ancak SOMP2 uydusu bu zamana kadar hiç dinlenememiştir.
17 Mayıstarihinde yapılan diğer dinlemelerde batarya voltajı 7,35V olarak raporlanmış ve pillerin şarj durumunun giderek arttığı gözlenmiştir.
18 Mayıs tarihinde HAVELSAT uydusu 1998-067LJ olarak kataloglanmış ve TLE bilgileri yayınlanmıştır.
19 Mayıs tarihine kadar QB50 uyduları ülkemizde duyulamamış, ilk olarak 19 Mayıs 02:33 UTC tarihinde COLUMBIA uydusu zayıf olarak duyulabilmiştir.
Uydu dinleme faaliyetleri ITU USTTL, HAVELSAN ve TAMSAT izleme istasyonlarında aralıksız devam ettirilmiştir.
Diğer radyo amatörlerinin yaptığı dinlemelerin SDR kayıtları tekrar oynatılarak yapılan incelemelerde ON04US COLUMBIA uydusunun sinyalinin oldukça kuvvetli (-85dBm) duyulabilirken aydı geçişte HAVELSAT uydusunun -95dBm olarak duyulabildiği görülmüştür.
22 Mayıs 01:30 UTC tarihinde TAMSAT izleme istasyonları tarafından Türkiye üzerinde Fransız QB50 uydularından ON01FR ve ON05FR uydularının sinyalleri başarı ile kaydedilmiştir. Ancak bu geçişte de HAVELSAT ülkemizde dinlenememiştir.
Ülkemizdeki ilk başarılı HAVELSAT dinlemeleri ITU USTTL istasyonu tarafından 23 Mayıs 00:45 UTC ve 02:25 UTC’de yapılmıştır. Telemetre verisi “ON02TR01427F__0200A2A2” olarak okunabilmiştir.
PERYODİK RÜTİN DİNLEMELER
24 Mayıs tarihinden itibaren netleşen TLE verileri de kullanılarak neredeyse her geçişte ülkemizde ITU USTTL, TAMSAT İzleme İstasyonları veya HAVELSAN İzleme İstasyonu’ndan en azbirinde zayıf da olsa dinelemer yapılabilmeye ve peryodik olarak telemetre verileri alınabilmeye başlanmıştır.
Bu dinlemelerin amacı öncelikliolarak mors olarak yayınlanan telemetre bilgisini toplayarak uydunun mevcut durumu hakkında bilgi sahibi olmaya çalışmaktır. Bu izlemeler rütine dönüşmeye başlamasının ardından uyduya UPLINK yaparak komut gönderme çalışmaları yapılması planlanmıştır.
26 Mayıs tarihinde BeEagleSAT’da yörüngeye bırakılmış ve peryodik kayıtlara bu uydu da katılmıştır. Yapılan rütin beacon dinlemelerinde BeEagleSAT ile HAVELSAT uydularının güç seviyelerinde bir farklılık olabileceğinden şühlenilmiştir. Her iki uydunun aynı geçişler esnasında alınan SDR görüntüleri aşağıdaki gibidir;
BeEagleSAT uydusunun telemetre verilerinde her geçişte batarya seviyesinin tam şarj kapasitesine çok yakın ve 8V civarında olduğu da gözlemlenmiştir.
HAVELSAT uydusunun 30 Mayıs 16:30 UTC geçişi sırasında ITU USTTL tarafından kaydedilen beacon verilerinde 2. Beacon sonrasında batarya voltajı düşüklüğü nedeni ile SAFE moda geçtiği alınan “ON02TR06587F2002009C9C” telemetre verisinde gözlemlenmiştir.
UPLINK DENEMELERİ
Hem ITU USTTL hem de HAVELSAN izleme isyasyonları kullanılarak uydulara kumanda göndermeleri yapılmış ancak bu güne kadar henüz bir başarım elde edilememiştir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Beacon dinlemeleri başarılı bir şekilde sürdürülmüş ve izlemelerin ardından gelen 2 haftalık süre sonunda kesintisize yakın Türkiye geçişleri beacon kayıtları yapılabilmiştir.
Bundan sonraki çalışmaların UPLINK denemelerine yoğunlştırılması ve bu kapsamda TELECOMMAND gönderebilme yetkinliğine sahip ITU USTTL, HAVELSAN ve HHO istasyonlarının yoğun bir şekilde komut gönderme üzerine yoğunlaşması planlanmalıdır.
İzlemeRaporu Dokümanı’na aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz :