Aşağıdaki fotoğraf, 19 Mayıs 2005 tarihinde, Ruh (Spirit) tarafından Güneş, Gusev kraterinin kenarından batarken çekildi. 2004 Ocak ayında Mars yüzeyine indirilen küçük robot cip, 2009’da kuma saplandı, hareket edemez hale geldi ve iletişim koptu. Fakat robotun 90 gün çalışsın diye gönderildiğini ve tam “6 sene” çalıştığını unutmayalım. Kardeş robot Fırsat (Opportunity) ise hala çalışmasına devam etmektedir.
Ruh (Spirit) tarafından çekilen Mars’ta gün batımı fotoğrafı.
Yer, ekseni çevresinde döndüğünden dolayı Dünya’mızda da Güneş her gün doğar ve batar. Tüm gün boyunca gökyüzünün görünümü değişir. Gündüz Güneşi, gece Ay’ı görürüz. İstanbul’da gece iken ABD’de gündüz olduğunu biliriz. Bu hareket yerin son gününe kadar devam edecek.
Aynı olay Güneş Sistemi’ndeki tüm gezegenler için de geçerlidir. Mars da ekseni çevresinde döndüğünden orada da Güneş sabahleyin doğu yönünden doğar ve akşam saatlerinde batı yönünden batar.
Mars Güneş’e bizden daha uzak olduğu için, dikkat ederseniz açısal boyutu yerden gözüktüğünün ancak üçte ikisi kadardır. Pluto’dan Güneş’e baksanız Güneş’i ancak nokta şeklinde bir yıldız gibi görürsünüz. Bu bir gökdelenin ve dağın üzerine çıkıp da aşağıdaki insanlara baktığınızda gözünüze nasıl küçük göründüğü ile aynıdır. Cisim sizden uzaklaştıkça açısal boyutu küçülür.
Yerdeki gün batımı ile Mars’taki gün batımı arasındaki en büyük fark, ufkun rengidir. Yerde ufuk turuncu bir renk alırken, Mars’ta ufkun rengi mavidir. Yer atmosferinde en çok azot ve oksijen vardır.
Ayrıca az miktarda nem, toz parçacıkları, duman, polen ve tuz bulunur. Yer atmosferi Mars’a göre daha yoğundur yani bir santimetre küpte daha fazla molekül vardır. Mars atmosferi ise tersine çok daha az yoğunluktadır (yerdekinin yüzde biri kadardır).
Ayrıca atmosferdeki gazlar da farklıdır. Bol miktarda karbondioksit, azot ve argon içerir. Ama en önemlisi bol miktarda ince toz barındırır. Bu toz yerdeki tozdan farklıdır ve yüzeydeki şiddetli rüzgarlar nedeniyle atmosfere taşınır. Her iki gezegende gün batımının farklı gözükmesinin anahtarı işte bu tozdur.
Güneş ışığı içinde tüm renkleri barındırır. Mars atmosferine giren bu ışığın mavi renkli olanı, bu ince toz tarafından soğurulur ve kırmızı ışığı ise her tarafa saçılır.
Mars üzerinde otursanız ve gün batımı sırasında Güneş’ten uzak gökyüzüne baksanız kırmızının çeşitli tonlarını da görürsünüz. Ama doğrudan batan Güneş’e baktığınızda size gelen ışınlar, kırmızı renklerini kaybetmiş, saçılmaya uğramamış mavi renkte olanlardır. O nedenle mavi bir pus görürsünüz. Güneş’in ters tarafına baktığınızda ise gökyüzü kırmızıdır.
Bu yerdekinin tam tersidir. Güneş ışığı yer atmosferine girdiğinde mavi ışınlar saçılır, o nedenle gökyüzü mavidir. Fakat batan Güneş’e doğru baktığımızda, mavi ışığını kaybetmiş, geriye kalan kırmızı, altın ve portakal renginde görürüz.
Bizim atmosferimizdeki parçacıklar mavi ışığı, Mars atmosferindeki parçacıklar ise kırmızı ışığı saçarlar. Bizim gün batımında Güneş’i kırmızı, Mars gün batımında ise Güneş’i mavi renkte görürüz.
http://www.youtube.com/watch?v=or4OhVWteEQ
Sevgilerimle…
