Havalı bobinler aşağıdaki resimde gördüğünüz gibi her hangi bir nüve ya da karkas üzerine sarılmayan ve kullanılan telin sertliği ile şekillerini koruyabilen bobinlerdir. Kullanım yerleri olarak osilatör devreleri, trap bobinleri, anten ayar ve empedans uygulama devreleri gösterilebilinir. Yalnız karkas kullanılmadan sarılan bu bobinlerde resmin solunda görülen bobin ölçülerine çıkıldığında resimdeki gibi bir destek kullanılması bobinin salgı yapması ya da şeklinin bozulmasının önüne geçer. En alttaki tabloda göreceğiniz gibi bobinin “Q” değerinin yüksek olması tellerin arasındaki mesafenin düzgün bir şekilde olması ile doğru orantılıdır.
İlk formülümüz endüktans hesabı için;
İkinci formülümüz ise bobin turunu hesaplamak için;
Burada;
L = mikrohenri olarak endüktans
d = İnç olarak bobin çapı (tel ortasından tel ortasına)
l = İnç olarak bobin uzunluğu ( 1 inç = 25.4 mm)
n = Tur sayısı
olarak hesaplanır.
Yüksek Q değeri elde edebilmek için turların arasında 0,6 mm’den az olmamak kaydı ile kullanılan tel kalınlığı kadar bir boşluk verimelidir.
Aşağıdaki tabloda sıkı sarılmış bir bobin ile aynı bobinin sarımlar arasında bir tel kalınlığı kadar boşluk verilmiş hali arasındaki farklılığı görebilirsiniz. Ölçümler için Hewlett Packard 4192A LF Empedans Analiz cihazı kullanılmıştır.
ENDÜKTANS TABLOSU (çap 7.2 mm, 0.6mm lik tel) |
Tur Sayısı |
Endüktans (μH) |
Q değeri 13-MHz |
Endüktans (μH) |
Q değeri 13-MHz |
3 |
77 |
407 |
66 |
440 |
4 |
122 |
325 |
102 |
560 |
5 |
177 |
340 |
– |
– |
6 |
240 |
440 |
206 |
550 |
7 |
306 |
509 |
290 |
690 |
8 |
379 |
607 |
319 |
1300 |
9 |
470 |
1500 |
422 |
>1500 |
10 |
582 |
>1000 |
515 |
>1000 |
11 |
644 |
>1000 |
– |
>1000 |
12 |
656 |
>1000 |
545 |
>1000 |
13 |
745 |
>1000 |
612 |
>1000 |
14 |
789 |
>1000 |
658 |
>1000 |