Menu

Bu Gece Önemli Bir Akanyıldız Yağmuru: Leonidler

Bu gece dememdeki neden asıl 17 Kasım geceyarısında sonra zirveyi yakalaması düşünülen Leonid akanyıldız yağmurunun 16 Kasım yani bugün de geceyarısından sonra çok miktarda görüleceğini ileri sürüyor gökbilimciler. Bu akanyıldız yağmurları öyle kent içinden pek görülmezler çünkü ışık kirliliği almış yürümüştür, bu sorunu gökbilimcilerin dışında kimse düşünmemektedir. Yarın karanlık bir yerden baktığınızda saatte 20 yöresinde göktaşı görebilirsiniz. Yağmurun başlangıcı 16 Kasım’dan da önce ama özellikle yarın sabaha karşı maksimuma ulaşacak. 

Cumartesi gününü Pazar gününe yani tatil gününe bağlayan gece meydana geleceği için karanlık bir yere gidip fotoğraf çekmek en iyisi. Ay’ın geceyarısından önce batması da büyük şans, gökyüzünü aydınlatamayacak.

Leonid

Resim-1. Leonid.

Leonid, akanyıldız yağmurunun saçılma noktası. Gözlediğiniz her akanyıldız sanki bu noktadan geliyormuş gibi gözükür. Bir başka deyişle akanyıldızın çizdiği izi uzatırsanız bu noktadan geçer.

Saçılma noktası Aslan takımyıldızına düştüğü için Leonid adını alan bu akanyıldız yağmurunu meydana getiren küçük toz parçalarını Tempel-Tuttle kuyrukluyıldızı Güneş çevresindeki dolanırken yörüngesinde bıraktığı döküntülerdir. Her yıl bugünlerde Yer bu yörüngeden geçtiği için biz bu göktaşı yağmurunu izleriz. Ay’ın olmadığı geceye rastlarsa doğal olarak daha görkemli olur. Böyle bir gök olayını izlemek için teleskoba falan gereksinme duymazsınız, gözlerinizin görmesi yeterlidir. Ama üşütmemek için bu mevsimde kalın giyinmeniz gerektiğini sakın unutmayın, yoksa hasta olursunuz.

Leonid

Resim-2. Tempel-Tutle KY ve Yerin Yörüngeleri.

Tempel-Tuttle kuyrukluyıldızının yörüngesi ile yer yörüngesinin kesişme noktası tam 17-18 Kasım yöresinde olur. Kuyrukluyıldızın döküntülerinin kesiti yaklaşık 30.000 km’dir. Düğümler çizgisi her yörünge düzleminin ara kesitidir.

Aslan takımyıldızı doğduktan sonra yani gece yarısından sonra kendini gösterdiği için ve yer o yöne hareket ettiğinden dolayı bu akanyıldızı meydana getiren parçacıkların hızı çok yüksektir, saniyede 70 km hızla atmosferimize girerler. 10 mm boyutunda bir parçacık yarım kg ağırlığındadır ve atmosfere girdiğinde -1.5 kadir parlaklığında görünür. Her yıl gezegenimizin her tarafına düşen Leonid parçacıklarının toplamı 12-13 ton yöresindedir. Kuyrukluyıldızın bu döküntüleri uzaydaki çeşitli kuvvetlerin etkisi ile yörünge değiştirirler. Bazı yıllarda Leonidlerin saatde 100 000 (1833), 5000 (1866), 1000 (1867 ve 1868) yöresinde olduğu görülmüştür. 1999, 2000 ve 2001 yıllarında saatde 1000 meteor düştü. Ama genellikle her yıl saatde 20 yöresindedir.

Rahmetli annem ne zaman bir akanyıldız görse yine biri öldü derdi, ne ilişkisi varsa. Sanki yaşayan herkesin gökyüzünde bir yıldızı vardı ve o öldüğünde yıldızı da ölüyordu. Akanyıldızların, yıldızlar ile hiçbir ilişkisi olmadığını bugün biliyoruz. Sanırım o nedenle genç kızlarımız bir akanyıldız gördüklerinde artık dilek diliyorlar.

Sevgilerimle…

Beğen  
Yazar

Yazar: Prof.Dr. Ethem DERMAN. Ankara Üniversitesi - Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden emekli öğretim görevlisidir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir