TÜBİTAK BİLGEM’in gerçekleştirdiği en önemli başarılardan birisi ulusal işletim sistemi Pardus’tur. Bilgisayar çağı olarak adlandırılan bir çağdayız ve bilgisayarlar hayatımızın her alanında yer alıyor.  Ancak bunlar tek başına bir işe yaramıyor. Bilgisayarların çalışabilmesi için bir işletim sistemine gerek var ve siz bu işletim sistemini yabancı şirketlerden aldığınız sürece onlara mahkûmsunuz demektir. Bu nedenle Pardus  işletim sistemi gelişme açısından ülkemiz için önemli bir adımdır. Sözü fazla uzatmadan Pardus 2011’in incelemesine geçiyorum.

Pardus Sen Nesin?

İsmi, Anadolu Parsı’ndan “Panthera Pardus Tulliana”dan gelmektedir. Pardus, 2003 yılında TÜBİTAK BİLGEM (Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi) bünyesinde ulusal bir işletim sistemi yapmak amacıyla bir proje olarak başlatıldı. Birçok alanda kullanılabilmesi, çoğu bilgisayar tarafından çalıştırılabilmesi, güvenli ve açık kaynak kodlu olması için Pardus’un tabanı olarak Linux seçildi. Ayrıca Linux’un ücretsiz olması onu daha da cazip kıldı. Bu nedenle 2003 yılı güzünde Linux temelli , açık kaynak kodlu , olabildiğince GPL lisanslama yöntemi kullanan bir işletim sistemi dağıtımı oluşturulmasına karar verildi. 2004 yılında çekirdek oluşturuldu ve 1 Şubat 2005 yılında ilk kararlı sürüm olan Pardus 1.0 yayınlandı. İlk sürümünün büyük ilgi görmesi üzerine geliştirme çalışmaları devam etti ve özgün bir işletim sistemi olarak kurulabilir Pardus 1.0  Aralık 2005’te Web üzerinden yayınlandı. Daha sonraki (5) yıl gibi bir sürede Pardus’un 2007 ve 2009 sürümleri yayınlandı ve son sürüm olan Pardus 2011 Ocak ayında yayınlandı.

Başarı Öyküsü

Pardus’un birçok başarısı var ama  yakın zamanda gerçekleşmiş bir tanesinden bahsedersek Pardus 09’un tüm dünyada düzenlenen bir ankette Linux tabanlı en iyi (5) işletim sisteminden biri seçilmesi Pardus’un ne kadar iyi bir işletim sitemi olduğunun göstergesidir.

Neden Pardus?

Pardus’un en önemli tercih sebeplerinden birisi de açıkkaynak kodlu olması ve bu nedenle herkesin geliştirmeye ortak olabilmesidir. Ayrıca ulusal bir işletim sistemi olmasını da bir ilk tercih sebeplerinden. “Sadece bunlar mı ?” diye soracaksanız, cevabım tabiî ki de hayır. Pardus aslında her kitleye hitap ediyor. Kişisel olarak belirtmek gerekirse Pardus, ihtiyacım olan tüm araçlara sahip. Bir amatör gökbilimci olarak en sevdiğim yazılımlardan bazıları da “Bilim” kısmında mevcut olan Stellarium ve Kalzium gibi uygulamalar. Eğer istediğiniz programı bulamıyorsanız PiSi depolarında binlerce kurulabilir program sizi bekliyor. Bilgisayarınızın donanımı ne kadar kötü bile olsa merak etmeyin, Pardus onları zorlamadan en iyi şekilde çalıştırabiliyor.

Hatalardan ve Sürücü Derdinden Kurtulun!

Bir çok bilgisayarda kurulu gelen bilindik ve ünlü işletim sistemini herkes tanır. Kullanan herkes bilir ki, işletim sistemini ilk kurduğunuzda sistem gayet iyi çalışır. Fakat zamanla yavaşlamaya başlar ve her yerden hatalar patlak verir. Belli bir süre sonra da mecburen işletim sistemini tekrar yüklersiniz. Ayrıca bu hataları gidermek içinde sürekli güncelleştirmeler çıkar ve bunlar da İnterneti’niz kotalıysa adeta sizin baş belanızdır. Unutmadan bir de saatlerce sürücü yüklemeye çalışırsınız ve illa ki bu işlemler bir yşekilde sıkıntı yaratır. Kısacası olabildiğince nazlı bir yazılımdır. Fakat Pardus’ta bunların hepsini unutacaksınız. Çünkü Pardus 2011 bilgisayarınız ne olursa olsun sadece (30) dakika içinde sadece bir iki tuşa basarak kurulabiliyor. Bilgisayarı minimum düzeyde bilen birisi dahi kolaylıkla bu işletim sistemini kurabilir.

Kurulduğunda müzik çaları, İnternet tarayıcısı, ofis programları ve daha birçok program da kurulmuş oluyor ve sistem özelliklerine girdiğinizde gördüğünüz manzara sizi mutlu ediyor. Ekran Kartı, ses kartı, anakart gibi donanımların sürücüleri kurulmuş ve hatta başka sürücüleri deneme imkânı bile veriyor. Hem de tek tuşla!

Virüsler Geçmişte Kaldı

Pardus’un Linux temelli olmasının avantajlarından biriside bu. Herhangi bir koruma yazılımı olmadan her türlü virüsten korunmanız çok kolay. Pardus 2007 sürümünden bu yana Pardus kullanıcısıyım ve bir kere bile sanal saldırıya uğramadım. Çünkü Linux için virüs, trojan ve malware gibi yazılımlar yok!  Diyeceksiniz ki ya birileri yazarsa! Böyle bir durumun olması halinde bile Linux asla sizin izniniz olmadan hiçbir programın sistem kodlarına ulaşmasına izin vermiyor. Yine de içi rahat olmayanlar için anti-virüs programı da PiSi depolarında yerini almış.

Sadece Bu Kadar Mı ?

Pardus 2011’i kurduktan sonra hiç bir şeye dokunmuyorsunuz çünkü ihtiyacınız olan tüm programlar kurulmuş oluyor. Bunlar ne mi, gelin birlikte bakalım:

İnternet Tarayıcısı

Artık İnternet’in yaşamımızdaki yeri büyük ve internet tarayıcısının da önemi büyük. Pardus ilk sürümünden beri Firefox’u kullanmakta. Pardus 2011’de ise Firefox 4.0 Beta kullanılıyor. Beta olması sizi korkutmasın, çünkü eski Firefox sürümlerinden kat kat daha iyi ve çökme sorunu da halledilmiş. Kullanımı çok kolay ve istediğiniz tüm araçlara kolaylıkla ulaşabiliyorsunuz.

Müzik Çalar

İnternet olur da müzik olmaz mı? Ruhumuzu doyurmak için müziğe ihtiyacımız var ama nasıl çalacağız. Bu noktada Pardus 2009’dan hatırlayacağımız Amarok temelli Clementine uygulaması yardımımıza koşuyor. Her türlü formatı oynatabilmesi de en önemli artı yönleri. Şarkı bilgilerini göstermesi, albüm kapaklarını da bulması da diğer güzel özelliklerinden. Bu programın yanında birçok multimedya programı da Pardus 2011’de mevcut.

Ofis Programları

Vazgeçilmezlerimizden birisi de ofis programlarıdır. Bir ödev yaparken, metin yazarken, bir şeyler incelerken her zaman onlara ihtiyaç duyarız. Microsoft’un Office yazılımına benzer arayüzlü fakat tamamen açık kaynak kodlu olan LibreOffice programları sizin tüm ihtiyacınızı karşılamaya hazırdır. Kullanımı Microsoft Office yazılımları ile aynı kullanılabilirlikte olması işletim sisteminizi değiştirdiğinizde zorlanmamanızı sağlıyor.

Eğitim

Aslında daha çok program var ama benim üzerinde özellikle durmak istediğim eğitim bölümündeki bilim programları. Bunlardan en çok bilineni Stellarium. Gökbilimle ilgilenen herkesin bilgisayarında olması neredeyse elzem ve bu sizin için Pardus 2011 ile birlikte geliyor. Tabii ki de bu programlar bununla sınırlı değil fakat inanın burada programları anlatmakla bitiremeyiz.

Gerçekten Çok İyi Mi?

Eski sürümlerde bazı küçük pürüzler vardı. Ancak Pardus 2011’de bunların hepsinin üstesinden gelinmiş. Örneğin mobil modemler kullananlar bilir, Pardus 2009’da mobil modem kurmak gerçekten zordu ama buna bir programla çözüm bulunmuş ya da Firefox’un çökme sorunu da halledilmiş, fakat yine de bazı hatalar olacaksa da ve bunlar kolaylıkla düzeltilebilir.

Son Olarak

Pardus 2011 gerçekten her kullanıcıya hitap etmekte. İsterseniz bununla İnternet’te dolaşın ya da yıldız simülasyonu yapın Pardus bunları size kolaylıkla sunuyor. Aslında anlatılacak çok şey var ama daha fazla anlatıp ilginizi daha da çok dağıtmak istemiyorum. Eğer siz de Pardus 2011’i kurmak istiyorsanız fakat bazı endişeleriniz varsa http://www.pardus.org.tr/ adresini takiben ilk olarak çalışan CD’yi hazırlayıp işletim isteminizi değiştirmeden sadece bu CD yardımıyla Pardus 2011’i deneyebilir siniz. İşletim sisteminizi değiştirmek istiyorsanız yine aynı adresten kurulan CD’yi hazırlayabilir veya Bilim ve Teknik dergisinin Şubat 2011 sayısından ücretsiz olarak bir tane sahip olabilirsiniz. Benim tavsiyem Bilim ve Teknik Dergisini almanız; çünkü bu konuda çok güzel bir makale de dergide mevcut. Ayrıca http://www.ozgurlukicin.com/ ve http://www.pardus-wiki.org/ adresinden sorunlarınıza hızlı ve kolayca çözüm bulabilirsiniz.

Umarım siz de Pardus 2011’i sevmişsinizdir. Yıllarca diğer yazımları iyisiyle kötüsüyle kullandık, onlarca yama indirdik, hataları görmezden geldik. Şimdi sıra ulusal yazılımımız olan Pardus’a hep birlikte sahip çıkmakta. Kurun, deneyin ve özgür olun.  Bir başka yazıda görüşmek üzere…

Mert DEMİR

Kaynaklar
Bilim ve Teknik Dergisi Şubat 2011 Sayısı
http://www.pardus.org.tr/
http://www.ozgurlukicin.com/
http://www.pardus-wiki.org/