Merhabalar. Bu yazımız ve aynı başlıkta devam yazılarda amatör uydu izlemeye meraklı arkadaşlarımız için faydalı ve ücretsiz bir yazılım olan Orbitron’u inceliyoruz. 4 Ekim 1957 yılında ilk yapay uydu uzaya yollandığında, radyo amatörleri olarak haliyle takip edilecek başka bir uydumuz, donanımımız ve bilgisayar sistemimiz de yoktu. Oysa bugün, bazıları amatör olmak üzere binlerce uydu, uzay çöpü vb. yapay gökcismi tepemizde cirit atmakta. Her biri değişik yükseklikte, hız ve yörüngede olan onca cismi arayıp bulmak ve takip etmek ise tam bir muamma. Bu maksatla geliştirilen ve oldukça popüler bir yazılım olan Orbitron işte tam da bu arada imdadımıza yetişiyor.
Bu tür yazılımlar tahmin edilebilen koşullar matematiği kullanılarak uyduların konumunu hesaplayabilmektedirler. Burada hesaplamaların nasıl yapıldığına (yörünge parametreleri ve hız faktörü vb.) girmeyeceğiz. Bilmemiz gereken şimdilik Orbitron’un hazır bir “Two-Line Element Sets” (TLE’s) dosyası kullanarak bunu bizim için yaptığıdır.
Önemli:
1. Orbitron programını kullanırken öncelikle dikkat etmeniz gereken TLE verilerini ve saat eşlemeyi (senkronizasyonu) sürekli güncel tutmanız gerektiğidir. TLE verilerinizi güncellerken, alçak yörünge yani “Low Earth Orbit (LEO)” konumundaki (500 Km. ve daha az yükseklikteki) uydular için birkaç gün arayla, daha fazla yüksek yörüngedekiler için ise haftalık güncelleme yapmanız gerektiğidir.
Ancak size tavsiyem önemli bir çalışma yapacaksanız (ISS ile QSO, telemetre takip vb.) kullanmadan önce her ihtimale karşın bunu gerçekleştirmenizdir. Unutmayın ki her uydu sabit değildir ve yer ontrol istasyonlarınca gerekli görüldüğünde konumu değiştirilebilir.
2. İkinci önemli husus ise bulunduğunuz mevkii (gözlem noktası) bilgilerinizin (locator, koordinat vb.) tam ve doğru girildiğinden emin olmanızdır.
Evet, bu hatırlatmalardan sonra tekrar yazılıma dönelim ve Orbitron nedir, nasıl bir yazılımdır inceleyelim.
Resim-1. Uydu izleme ekranı.
Orbitron; çeşitli platformlarda sorunsuzca çalışan, küçük boyutlu ve bilgisayarınızı (RAM ve CPU olarak) fazla yormayan bir uydu takip yazılımıdır. Gerek amatör radyo ve gerekse yapay uydu gözlemi yapmak amacıyla kullanılmaktadır.
Diğer faydalı bir özelliği ise çıplak olarak gözlemlediğiniz -size göre şüpheli bir parlak cismi- buradan kontrol edebilmeniz. Bu konuya en iyi örnek İridyum uyduları sayılabilir.
Resim-2. Uydu izleme ekranı (radar arka plan).
Bizim radyo amatörleri olarak üzerinde durduğumuz konu ise uydu haberleşmesine olan desteğidir. Yazılımla uydunun geçiş zamanını önceden belirler, ekrandaki yükseliş (Elevator) ve yatay açıya (Azimuth) göre antenimizi yönlendirir, Doppler etkisine göre de frekans kaymasını takip ederiz. Tabi uygun donanımlar (rotor kontrol ve modülleri) ile bunu otomatik olarak da yazılım aracılığıyla da yaptırabilirsiniz.
Gerçekten de çok kolay kurulum ve kullanım seçenekleri ile bu program birçok işlevi de başarıyla yerine getirebilmektedir. Yazının bu ilk bölümünü Orbitron ile ilgili genel tanım ve bilgilendirmeye ayırdık. Sonraki yazıda ise kurulum ve diğer ayarlarını, yazılım kısa yollarını daha geniş olarak inceleyeceğiz. Aşağıda yazılımcı, indirme bağlantılarını, sürücü bağlantılarını görebilirsiniz.
Geliştirici: Sebastian STOFF (1979 doğumlu, Polonyalı)
Yazılım Tanımı: Radyo amatörleri ve gözlem amaçlı tasarlanmış uydu takip sistem yazılımı
Lisans: Ücretsiz / Cardware
Son sürüm: 3.71
Son Güncelleme: 20 Nisan 2007
Dosya Boyutu: 2 MB.
Platform: Tüm Windows işletim sistemi
Dil Desteği: Türkçe dahil
Yazılım İndirme Adresleri:
(*.exe) http://www.stoff.pl/orbitron/files/orbitron.exe
(*.exe) http://orbitron.fox07.de/orbitron.exe
(*.exe) http://orbitron.dreddi.net/orbitron.exe
Orbitron 3.71 ZIP versiyon, boyut: 1.7 MB
http://www.stoff.pl/orbitron/files/orbitron.zip
Dil Çevirici 2.51, boyut: 370 kB
http://www.stoff.pl/orbitron/files/translator.zip
SÜRÜCÜLER:
Sürücü uygulaması bir DDE istemci (client) olarak çalışmaktadır. Orbitron üzerinden rotor/telsiz donanımı ile COM/LPT/USB portlarının haberleşmesini bu sürücü kurulumu ile yapabilirsiniz.
My DDE Client 1.05 :
İndir: http://www.stoff.pl/orbitron/files/mydde.zip
Spidalfa 0.97:
İndir: http://www.stoff.pl/orbitron/files/spidalfa.zip
Spidalfa 0.97 sources:
http://www.stoff.pl/orbitron/files/spidalfa_src.zip
Alarm Driver 0.91:
İndir: http://www.stoff.pl/orbitron/files/alarm.zip
SpidDriver (harici bağlantı):
İndir: http://www.sq7ro.net/krzysiek
Konula ilgili merak ettiğiniz bir husus ya da ileriki yazılarda yer almasını istediğiniz bir konu veyahut daha önceden yazılımı kurup kullanırken karşılaştığınız problemler varsa soru göndermek için burayı kullanabilirsiniz. Bir sonraki yazıya kadar kalın sağlıcakla.
