Menu

Uzaydan İlk Fotoğraf Çekim Öyküsü

Merhaba. Çalışmalarımızını takip ediyorsanız, yakın uzay araştırmaları ile ilgili çalışmalarından da haberdarsınızdır. Bu nedenle “Uzaydan İlk Fotoğrafın Çekim” makalemizi de benzer bir konudan seçtik. Bu kısa açıklamadan sonra şimdi yazımıza geçelim. 2’nci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra, Sputnik uydusunun uzay çağını açmasından yıllar önce 24 Ekim 1946’da bir grup asker ve bilim adamı, Yeni Meksika Çölü’nde yeni ve harika bir şey gördüler.

Bu Dünya’nın uzaydan görülen “ilk” fotoğrafıydı. Pürüzlü ve siyah-beyaz olan bu fotoğraf, White Sands Füze Deneysel Atış Sahası (WSMR) rampasından fırlatılan bir Alman V-2 füzesi üzerine yerleştirilmiş olan 35 mm.lik hareketli kamera tarafından 65 mil yükseklikten çekilmişti.

Faydalı yük bölmesinde taşınan kamera her yarım ve tam saniyelerde  bir görüntü yakalarken, roket  de dik olarak atmosfere tırmanmıştı. Roket dakikalar sonra saniyede 500 feet hızla geri düşerek yere çakıldı. Çalışma sonunda en önemli faydalı yük olan çekim kamerası parçalanmış, ancak çelik kasette korunan film zarar görmemişti.

O sıralarda Fred RULLI, V-2 fotoğraflarından önce çöle düşen benzer çalışma filmlerini düzeltmek için kurtarma ekibine atanan (19) yaşında gönüllü bir askerdi. RULLI, bilim insanlarının zarar görmemiş şekilde kasetleri buldukları anla ilgili şöyle demişti.

“Onlar sevinç doluydular ve çocuklar gibi hoplayıp, zıplıyorlardı. Daha sonra, fırlatma sitesine (binasına) döndüğümüzde, fotoğrafları ekrana ilk yansıttıklarında ise bilim insanları sersemlemişlerdi.”

Aslında 1935 yılında bir Explorer-II balonundan Dünya’nın eğriliğini fark etmek için yeterli olan (13,7 mil / 22 Km.) yükseklikten  Dünya yüzeyinin en yüksek kesminden ilk fotoğraf çekilmişti.

http://www.youtube.com/watch?v=4BJOF9j6iqI&feature=player_embedded

(Video: Alman V-2 roket denemeleri)

V-2 kamerası da (5) defadan daha fazla uzayın karanlığına ve yerçekimine karşı koyarak gezegeni net olarak görebilen bu yüksekliğe ulaşabildi. Hareket halindeyken elde edilen resimler birleştirildiğinde kamerayı geliştiren mühendis olan Cyde HOLLIDAY, 1950’de National Geographic’de V-2’den elde edilen fotoğrafların “bir uzay gemisi ile başka gezegenlerden gelen ziyaretçilere Dünya’nın nasıl göründüğünü” ilk olarak gösterdiğini yazdı.

V-2’lerin Taşınması ve İlk Araştırmalar

1940’ların sonlarında ordu birlikleri savaş sonunda ateşlenmiş, düzinelerce yakalanan Alman roketlerini (300) vagonla White Sands’a taşıdığı sıralarda, V-2 araştırma programı için birçok ilklerin başlangıcıydı.

Füze araştırmacıları, V-2’leri kendi roket dizaynlarını düzeltmede kullanırken, bilim adamları ise sıcaklık, basınç, manyetik alan ve atmosferin üst kısımlarında keşfedilemeyen diğer fiziksel nitelikleri incelemek için roketin ön kısmına yerleştirilecek paketler istemişlerdi.

HOLLIDAY, Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarında, her ikisi de sonradan ilk Birleşik Devletler Uydu planlamasına dahil olacak olan, James Van ALLEN ve S. Fred SINGER gibi uzay bilimcileri öncüleri ile yan yana çalıştı.

Virginia – Arlington’da Bilim ve Çevresel Politika Projesi ile küresel ısınma konusunda şüpheci olarak  bilinen SINGER ,“oldukça zor” bir iş olarak hatırladığı V-2’den gelen fotoğrafları, roketin Dünya’ya oryantasyonuna karar vermek için analiz edecekti.

Roket mühendisleri roketlerin üst atmosferde nasıl yönlendirileceği konusunu, bilim adamları ise kozmik ışınların hangi yönlerden araçlarına isabet ettiğini belirlemek istiyorlardı. Hiç kimse resimlerin coğrafi ve meteorolojik açıdan ne ortaya çıkardığıyla ilgili değildi. En azından öncelikli olarak.

SINGER’de zaten daha sonraları “bulutları rahatsız edici olarak düşündük” diyecekti. Fakat HOLLIDAY, Uygulamalı Fizik Laboratuvarında bir uzman olarak, Dünya araştırmaları için o fotoğrafların önemini çok iyi anlıyordu. 1950’lerin başlangıcında halkla ilişkiler bölümünde çalışan Cy O’BRIEN, HOLLIDAY’ın “önemli bir çevrede olduğunu ve o fotoğrafları bilim olarak belgelendirmek istediğini söyledi”.

HOLLIDAY’ın fotoğraflar üzerindeki tartışmaları bu nedenle tekniğe yönelmişti. Walt Disney ve Collier’in dergilerinde, halkın hayal gücünde uzay araştırmaları fikri kök salmaya başlatılmasından önceki günlerde “uzay” terimini kullanmaktan bile kaçınıyordu.

1950’de V-2 fotoğraflarıyla ilgili olarak  bunların “ulaşılan ve az bilinen yukarı atmosfer”de çekildiğini yazdı. Bugün, tanım az çok keyfi olmasına rağmen, 100 km’den sonrası (62,5 mil) uzay olarak düşünülür.

1946-1950 yılları arasında V-2 den (100) mil kadar yüksekten (1.000)’den fazla Dünya fotoğrafı elde edildi. Güney Amerika’nın büyük ve geniş alanını gösteren fotoğraflar, gazetelerde boy boy yer aldı ve U.S. Weather Bureau‘dan bilim insanlarınca dikkatle incelendi.

HOLLIDAY, National Geographic’te yayınlanan makalesinde, hepsinin aslında neye yol göstereceği  hakkında birkaç tahmininde bulundu. “Şimdi bu testlerin sonuçları; savaşta düşman arazilerini gözlemek için kameranın rehber rokete monte edildiği zamana, barış zamanında ise Dünya’da ulaşılamayan bölgelerin haritalanmasına ve hatta bütün kıta üzerindeki bulut formasyonlarını, fırtına öncülerini ve kapalı alanları birkaç saatte fotoğraflamaya işaret etmektedir. Hatta riske girerek “yerkürenin bütün yüzey alanının da bu yolla haritalanabileceğini” yorumladı.

http://www.youtube.com/watch?v=NrxcOLEwnrs&feature=player_embedded

(Video: 1935’teki Explorer-2 Balon çalışması)

Kamera kurtarma takımının önceki üyesi Fred RULLI, içinde bulundukları uzayın ilk fotoğraflarını gören “seçilmiş grup” ta olduğu için kendisini şanslı hissediyor. 19 yaşında, bu O’na diğer bir ordu görevi gibi görünmüştü. Fakat daha sonra bir arkadaşı roketlere, bilim insanlarına ve açık New Mexico gökyüzüne işaret ederek, hayretler içinde RULLI’ye şöyle diyecekti:

“Burada neler olduğunun farkında mısın?”

Yukarıdaki resim bir V-2 füzesinin boyutları ile ilgili bir kıyaslama yapabilmeniz için size olaylık sağlayacaktır. Resimde sırasıyla bir V-2 roketi, ortalama boyda bir insan figürü ve sağında da çeşitli alt yörüngede çalışmak üzere tasarlanmış hibrit amatör roket tipleri (Hybrid Atmospheric Transfer Vehicle (HATV) vb. yer almaktadır.

Uzaydan ilk fotoğrafın çekimi ile ilgili makalemizde geçen V-2 roketi ve resim çalışmalarının videolarını merak ediyorsanız şu linklerden  Video-1 Video-2, V-2 roketleri ile ilgili National Geographic tarafından hazırlanan kısa belgesele ise şu linkten Video-3 ulaşabilirsiniz.

Evet, yazımız burada sona erdi. Sizler bu makaleyi okuyorken, biz  yakın uzay araştırmaları üzerinde çalışıyor olacağız. Yakın bir zamanda böyle bir öykü ve ilkte bizim çalışmalarımızı da sizlerle paylaşmak dileklerimle. Esenkalın.

Kaynak:
By Tony Reichhardt  Air & Space Magazine, November 01, 2006

Beğen  
Sonraki Yazı
Yazar

Yazar; TAMSAT üyesi ve radyo amatörüdür. Halen Denizli'de fen ve teknoloji öğretmenliği görevini sürdürmektedir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir