Menu

İki Yüzlü Aydede

Ay’a neden “Aydede” dediğimizi bir türlü anlamam. Dedem veya yaşlı birisi ile ne ilişkisi var diye kendime sürekli sormuşumdur. Bu halk deyimi acaba nereden kaynaklanıyor? Bugün Ay ile ilgili bir haber okurken Amerikalıların da Ay ile bizimkine benzer bir deyişleri olduğunu öğrendim. Sürekli olarak bize bakan yüzüne “Ay’daki Adam” (man in the moon) tabirini kullanıyorlar. Hatta 1991 yılında “The Man in the Moon” adlı bir film çevirmişler, Türkçe’ye de “Ay’daki Adam” diye tercüme etmişler. Romantik drama türü bu film, bir özdeyiş üzerine kurulmuş ve son sahnesinde şu şekilde dile getirilmiş.

“Eğer bir sorunun varsa ve karar veremiyorsan, Ay’daki adamla konuş” (They could talk to the man in the moon if there was any trouble or confusion). Demek onların kültüründe de Ay’da bir adam var, tıpkı bizim Aydedemiz gibi.

Bize bakan yüzeydeki karanlık alanları çeşitli şekillerde birleştirip insana benzetebilirsiniz ama bu karanlık bölgeler zamanında deniz sanılmış ve bugün onların adları hep deniz adları. Örneğin Adalar Denizi, Soğuk Deniz, Yağmur Denizi gibi.

Aslında bu denizler yanardağlardan çıkmış lavların yüzeyde oluşturduğu volkanik düzlüklerdir. Fotoğrafta da görüldüğü gibi bize bakan yüzeyinde bol miktarda bu ovalardan var ancak Ay’ın arka yüzünde hiç yok.

Resim. Ay’ın her iki yüzünün görünümü.

Yer’den baktığımızda hiç görmediğiniz bu arka yüzde bol miktarda krater ve dağlık alanlar bulunmakta. Gökbilimciler şimdi çeşitli animasyonlar yaparak bu adamın olduğu tarafın neden bize bakan yüz olduğunu araştırıyorlar.

Bu durumla ilgili olarak Ay’ın ekseni çevresindeki dönmesinin ne zaman yavaşladığı ve Yer’e ne zaman kilitlendiği ile ilgili olduğu ileri sürülmektedir.

Sevgilerimle…

Prof.Dr. Ethem DERMAN
TAMSAT

Beğen  
Yazar

Yazar: Prof.Dr. Ethem DERMAN. Ankara Üniversitesi - Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden emekli öğretim görevlisidir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir