Menu

Gökyüzünün Güzellikleri: Alev Bulutsusu

İnsanlar fotoğraf keşfedildiğinden bu yana gözümüzün gördüğü bölgede fotoğraf çekmişlerdir. O nedenle çekilen ilk fotoğrafa bakarak bulutsuları bir şeylere benzetmişlerdir. Bu fotoğrafta aynı bulutsunun iki farklı dalgaboyunda çekilmiş fotoğrafını görüyorsunuz. Üstteki görsel bölgede, daha çok amatörlerin H-alfa dediği filtre baskın olmak üzere, ikincisi ise WISE teleskopu ile kırmızıöte bölgede çekilmiş yani gözümüzün duyarlı olmadığı bölge.

Önce WISE’ın çektiği fotoğraf dikkatimi çekti. Alevden çok bir kuşa benziyordu. Bunu neden aleve benzetmişler diyerek Google’da araştırınca görsel bölgede çekilen fotoğrafı buldum ve hak verdim bu ismi verene, gerçekten alev alev yanıyordu sanki. Her ne kadar WISE ile alınan fotoğraf biraz daha geniş bir bölgeyi içeriyorsa da iki görüntü birbirinden ne kadar farklı değil mi?

Alev bulutsusunun görsel bölge (üstte) ve kırmızıöte bölgede (altta) çekilmiş fotoğrafları.

Alev bulutsusunun gökbilim kataloglarındaki adı NGC 2024’dür ve Avcı (Orion) takımyıldızında bulunur. Uzaklığı 900 ila 1500 ışık yılıdır. Tam bir yıldız doğumevi olan Avcı molekül bulut yapısının bir parçası olan Alev bulutsusunun içinde meşhur Atbaşı da bulunmaktadır.

Sağ taraftaki parlak yıldız Avcı’nın kuşağındaki üç yıldızdan en doğuda olanı Alnitak. Enerjik moröte ışınları alevi aydınlatıyor. Nasıl derseniz, bu enerjiyi alan hidrojen atomları elektronlarını kaybeder daha sonra elektronlar ile iyonize hidrojenin buluşmasından bize gelen ışınlar oluşur. Bu salma bulutsunun önünde bulunan karanlık gaz ve toz bulutları filamentler şeklinde ve tam parlak bölgenin ortasında kendini gösterir.

WISE uzay teleskopu ile alınan ikinci görüntüde parlak olarak görülen yine Alev bulutsusu. NASA bilim insanlarına göre bu bulutun içinde 20 güneş kütlesinde, çok büyük yeni oluşmakta olan bir yıldız bulutsuyu bu şekilde aydınlatmakta. Eğer bulutsu olmasaydı bu yıldız da Avcı’nın kuşağını oluşturan parlak yıldızları kadar gözümüzü alacaktı. Şu anda dört milyar kez daha sönük gözüküyor.

Evet bu iki görüntü birbirinden çok farklı ve ben de bir türlü eşleştiremedim. Sanırım kırmızıöte bölgede çekilen görüntünün yorumu daha doğru. Görsel bölgede çekilen fotoğrafta kuzey sol tarafmış ama WISE görüntüsünde bu konuda bilgi yok. Genellikle profesyonel görüntülerde kuzey yukarı taraftadır. Büyük olasılıkla bu nedenle eşleştiremedim ama bakması da zevkli.

Sevgilerimle…

Beğen  
Yazar

Yazar: Prof.Dr. Ethem DERMAN. Ankara Üniversitesi - Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden emekli öğretim görevlisidir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir