Güzel bir soru. Görevini ön görülen zaman diliminde tamamlayan uydularla ilgili bir dizi prosedür bulunmaktadır. Genel kanının aksine görev süresini tamamlayan her uydu yeryüzüne kontrollü bir şekilde dönmemekte veya düşmemektedir. Bu onun fırlatılma aşamasında planlanan bir süreçtir.

Örneğin şimdiye kadar uzaya bir çok uzay aracı gitmiş bunlardan bir çoğu görevini tamamlamış olmalarına rağmen Dünyamızın yörüngesinde dönmeye devam etmektedirler. ITUpSAT-1 uydumuz da görevini bitirdiğinde bu şekilde yörüngede kalmaya devam edecektir. Üzerinde bir itici sistem bulunmadığı için yörüngesinin sonradan değiştirilmesi mümkün değildir.

Uzayda bu şekilde kontrolsüz şekilde dönen uzay araçlarına bizler “uzay çöpü” adını vermekteyiz. Bunlar zaman zaman istenmeyen tehlikeleri de beraberinde getirmektedirler. Bazen aktif olarak görevine devam eden uydular ile bu tür uzay çöpleri tehlikeli bir biçimde yaklaşmaktadırlar.

Geçtiğimiz günlerde, çok eski zamanlarda (1965-1972) yılları arasında fırlatılmış ve sonradan uzay çöpü haline gelmiş olan bir parça uydumuzun (600) metre, sonraki zamanlarda İsviçre uydusu olan Swisscube’nin ise (400) metre yakınından geçmiştir. Bu geçişlerde uydular herhangi bir zarar görmemişlerdir.

Bu konuda en çok bilinen uydulardan biri ise bir Rus çalışması olan MIR uzay istasyonudur. 19 Şubat 1986 yıılnda uzaya gönderilen MIR, 23 Mart 2001’de görevini tamamlayarak Dünya atmosferine girerek yanmış ve yanmayan parçaları Fiji yakınlarında Büyük Okyanus’un güneyinde denize düşmüştür.

Ancak bu sizi korkutmasın. Bu düşüşlerin yeri uzay bilim adamlarınca önceden planlanmakta ve insan yaşamının olmadığı yerlere kontrollü düşüşler gerçekleştirilmektedir. Diğer yandan Dünyamızın doğal koruyucusu olan atmosferimiz bu tür uyduların bir çoğunu yer yüzüne ulaşmadan yok edebilecek bir yapıya sahiptir. Yüksek hızda atmosfere giren uydular sürtünmeden meydana gelen aşırı ısıdan dolayı tıpkı göktaşları gibi yanıp kül olmaktadırlar.