2012 yılı uydu çalışmalarına meraklı radyo amatörleri açısından oldukça hareketli geçeceğe benziyor. Bunun ilk adımları da 13 Şubat 2012 günü fırlatılacak olan yeni 9 adet uydu. Yeni uyduların yörüngeye girmesi ile birlikte ilk sinyali duyma heyecanı da ülkemizdeki radyo amatörleri arasında gittikçe yayılmakta. Şu an fırlatma günü için Arianespace web sayfasında heyecanlı bir geri sayım başladı ve proje kapsamındaki herkes gibi radyo amatörlerini de heyecanlı bir bekleyiş sardı.
Romanya, Macaristan, Polonya, İspanya, İtalya ve Fransa’ya ait bu amatör uyduların özelliklerini yazımızda bizler için ele aldık. Fırlatma işlemi için fırlatma versiyonu “Vega Flight VV01” olarak belirlenen bir Vega roketi sistemi seçilmiş ve şu an roket fırlatma rampasında uçuş gününü beklemekte.
Uydular ise 24 Ocak günü fırlatma lansmanına taşınmış ve hazırlıkları tamamlanmak üzere. 9 Ocak günü izin işlemlerinin tamamlanmasının ardından her şey planlandığı gibi giderse, fırlatma 13 Şubat günü 10.00 (UTC) – TSİ 13.00’da Fransız Guyanası Kourou’dan gerçekleştirilecek.
Fırlatma heyecanına katılmak isteyenler aşağıdaki bağlantı adresine tıklayarak bu heyecana iştirak edebilirler. Fırlatma zamanını izlemeyi unutabileceğiniz düşünülerek web sayfasına bir de hatırlatıcı eklenmiş.
Sitenin sağ üst kısmında bulunan “Don’t miss our next live webcast ! Enter your e-mail” kısmının sağındaki kutucuğa e-posta adresinizi girmeniz durumunda zamanında haberdar edilmeniz mümkün. (Toplu bildirim gönderileceği için bir ihtimal gelen mesajın “Spam/İstenmeyen Mesaj” kutunuza gelebileceğini unutmayın.) İşlemi tamamladığınızda aşağıdaki mesaj açılır küçük bir pencerede belirecek ve sizden öncelikle gönderilen mesajı onaylayarak e-posta adresinizi onaylamanız istenecektir.
“Thank you for having registered with the Arianespace events notification system. You will quickly receive an email asking you to confirm this registration. Arianespace Team”.
Genel Bilgiler:
Fırlatma Zamanı: 13 Şubat 2012 Pazartesi.
Fırlatma Saati: 10.00-12.00 Greenwich Mean Time (GMT), TSİ 13.00-15.00.
Fırlatma Yeri: Fransız Guyanası, Kourou (Europe’s Spaceport).
Fırlatma Versiyonu: Vega Flight VV01.
Faydalı Yük: LARES, ALMASat-1 ve diğer küp uydular.
Müşteri: Avrupa Uzay ajansı (ESA).
Tanımlı Görev: Bilimsel ve teknolojik öğrenme.
Taşıyıcı Sistem: Vega (Vettore Europeo di Generazione Avanzata) Avrupa Gelişmiş Nesil Taşıyıcı Roket.
Çalışma Yörüngesi: Alçak yörünge (LEO).
Fırlatma İzleme Adresi (Canlı Yayın): Tıklayınız
Vega roketleri 1980 yılında Dünyanın ilk ticari uzay taşımacılığı şirketi olarak kurulan bir Fransız şirketi olan Arianespace, İtalyan Uzay Ajansı (ISA) ve Avrupa uzay ajansı (ESA) ile birlikte geliştirilmiş yeni nesil taşıyıcı roket sistemi. Geliştirilmesine 1998 yılında başlamış ve zaman içerisinde ESA üyesi ülkeler olan Fransa, İspanya, Belçika, Hollanda, İsviçre ve İsveç değişen yüzde (%3-15) oranlarında oranlarda bu çalışmaya katılmışlardır.
Diğer roketlere nazaran daha küçük yükleri uzay ortamına taşımak amacıyla geliştirilen sistem 300 ile 2.000 Kg. faydalı yükü taşıması öngörülmüştür.
Taşıyıcı sistem; üç bölüm (P80, Zefiro 23, Zefiro 9) katı yakıtlı, bir bölüm sıvı yakıtlı (AVUM) ve burun kısmındaki faydalı yük (Payload) modülünden oluşmaktadır. P80 adı verilen katı yakıt iticisi P80, 3040 kiloNewton (kN)’lik maksimum itiş gücü ile ilk tırmanışı sağlayacak, 1 dakika 54 saniye 8 salise boyunca görev yapacak ve bu esnada roketin gövdesini 60 km yüksekliğe ve saniyede 1.7 Km/s hıza ulaştıracaktır.
Diğer itici sistemlerin itiş gücü ise kaybedilen (işlemi bitip Dünyaya paraşüt ile inen) ağırlık ve erişilen menzil itibariyle görece daha azalarak sıralanmıştır. Yörünge aşamasına (dördüncü evre) gelindiğinde ise en önemli görevi AVUM olarak isimlendirilmiş sevk ve aviyonik modül üslenmektedir. Bu modül değişik uyduların farklı yörüngelere yerleştirilmesini sağlayan bir görev üslenmektedir.
Kasım 2011’e P80 modülü ile başlayan hazırlık süreci Ocak 2012 üst kompozit modülün de yerleştirilmesi ile tamamlanmıştır. 30 metre boyunda ve 3 metre genişliğinde 137 ton ağırlığındaki bu mini dev şimdi göreve hazır olarak beklemektedir.
Uyduların bulunduğu faydalı yük ise roketin burun kısmında yaklaşık 7 metre yüksekliğinde ve 2,5 metre genişliğindeki 20 m3 lük açılabilir kabuk şeklinde tasarımlanmış kompozit yapıda bulunmaktadır.
Fırlatma Zaman Penceresi:
İlk ana yüklerden biri olan LARES uydusu fırlatmadan 55 dadika 5,5 saniye sonra 1.457 Km. yükseklikte saniyede 6,9 Km. hızla ilerlerken, ALMASat-1 ve diğer küp uydular ise fırlatmadan 1 saat 10 dakika 35,3 saniye sonra 1.458 km yükseklikte ve saniyede 6.6 Km. hızda yörüngelerine dağıtılacaklardır.
Geri Bildirimler
Uydu organizasyonunun gerçekleştiren kuruluşlar radyo amatörlerinden geri bildirim talep ettiklerini belirttiler. Önceki çalışmalara istinaden bu kez değişik bir geri besleme ile daha hızlı bilgi iletişim yolu seçilmiş ve anlık sohbet odası kurulmuş. CubeSat IRC kanalı olarak hizmet vermeye devam edecek. Katılmak isterseniz ChatZilla veya bir çok Türk kullanıcısının arayüzüne aşina olduğu mIRC uygulamaları kullanılabilir.
Resim-1. IRC Giriş ekranı.
Resim-2. IRC görüşme ekranı.
Mozilla tarafından JavaScript ve kullanıcı arayüzü tanımlama dili (XUL) olarak programlanan ücretsiz Internet Relay Chat istemcisinin Firefox eklentisini (Add-Ons) buradan, Internet Relay Chat (mIRC) yazılımını ise buradan indirebilirsiniz.
Kaynaklar:
http://www.esa.int/esaCP/index.html
http://www.asi.it/en/activity/cosmology/lares
http://www.lares-mission.com/
http://www.asi.it/it/news/lares_pronto_al_via
http://en.wikipedia.org
http://ilrs.gsfc.nasa.gov
http://center.shao.ac.cn/Laser.htm
http://www.gmat.unsw.edu.au/currentstudents/ug/projects/AliMohamad/
http://www.prooptica.ro
