Menu

Satürn Uydusu Dione’de Temiz Hava Bulundu

Satürn sisteminde çalışan Cassini uzay aracı keşiflerine devam ediyor. İlk kez buzul bir uydu olan Dione’nin incecik atmosferinde iyonlaşmış okisjen moleküllerinin varlığını saptadı. Atmosfer o denli ince ki bulunan moleküller de o kadar az, 11 cm3’de 1 molekül. Bu yoğunluk yer atmosferin 480 Km üstündeki oksijen yoğunluğu ile aynı. Unutmayalım Yer atmosferinin 100 Km üstü uzayın başlangıcı olarak kabul edilir.

Satürn’ün halkaları ve Rhea uydusu ile birlikte Dione de artık moleküler oksijen kaynağı. Bu molekül nasıl oluşuyor sorusunun yanıtı ise gayet basit. Güneşin enerjik foton ve parçacıkları su buzundan oluşmuş yüzeyi bombardıman ettiğinde su hidrojen ve oksijen moleküllerine ayrılıyor.

Bu olasılığın dışında bilim insanları oksijenin kaynağı için jeolojik süreçler de var mı diye araştırıyorlar, yani iç yapıdan kaynaklanan. Güneş sistemindeki Dünya, Venüs, Mars ve Titan gibi katı cisimler atmosfere sahipler fakat Dione ve 2010 yılında yine ince atmosferi bulunan Rhea uydusuna göre atmosferleri çok yoğundur.

Bu iki cisimdeki oksijen yoğunluğu yer atmosferindeki oksijen yoğunluğundan 5 trilyon kez daha azdır. Kütlesi küçük olan cisimler atmosferlerini sürekli tutamazlar.

Resim. Satürn’ün Dione uydusunun görünümü.

Dione’nin ikizi Enceladus’un uzaya sürekli su buharı püskürttüğünü yine Cassini uzay aracının çektiği fotoğraflardan öğrenmiştik. Bu buzul uyduların (Dione, Rhea, Enceladus) yüzeylerinin altında büyük sıvı okyanuslar olması hemen hemen kesin.

Hatta Jüpiterin büyük buzul uyduları Europa, Callisto ve Ganymeda’nın da yüzeylerinin altında sıvı okyanusların varlığı bugün kabul ediliyor. Hem NASA hem de ESA bu buzul uydularda araştırma yapacak uzay araçlarının yapımına çoktan başlamış bulunuyorlar.

Sevgilerimle

Prof.Dr. Ethem DERMAN

Beğen  
Yazar

Yazar: Prof.Dr. Ethem DERMAN. Ankara Üniversitesi - Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünden emekli öğretim görevlisidir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir