Mars çevresinde dolanan NASA’nın Mars keşif aracı (Mars Reconnaissance Orbiter) üstünde bulunan yüksek ayırma gücüne sahip kamera (HIRISE) alınan bu görüntüde gördüğünüz tabii ki yılan değil. Nedense ABD’liler buna “toz şeytanı” diyorlar. Aslen tozdan oluşmuş bir hortum veya kasırga. Mars yüzeyindeki şiddetli rüzgarlar, yine bol miktarda bulunan tozları oradan oraya sürüklerler ve bir çok kum tepesinin oluşmasına da neden olur.

Atmosferik değişim hortum halini alırsa da yine aynı tozları böyle havaya kaldırmaktadır. Fotoğrafta uzunluğu 600 m olan bir alanı görüyorsunuz. Toz bulutunun yarattığı gölgenin uzunluğundan hareketle bunun yüzeyden 800 m yukarıda olduğu hesaplanmış.

Resim. Mars Reconnaissance Orbiter’ın çektiği görüntüdeki toz fırtınası

Toz hortumunun çapı 30 m yöresinde. Yeryüzünde olduğu gibi Mars’da da güneş ışınları ile rüzgarlar güçlenir. Yüzeye yakın bölgede ısınan hava hızla yukarı çıkar. Bu fotoğraf çekildiğinde (16 Şubat 2012) Mars’da öğleden sonraydı.

Sevgilerimle…

Prof.Dr.Ethem DERMAN
TAMSAT