Menu

Akım Sınırlı Güç Kaynağı

“Alet işler el övünür.” Biz elektronikçilerin o kadar çok alet ve edevatı vardır ki, bu mesleği ya da hobiyi bilmeyenlere “ne kadar lüzumsuz alet varsa odasına ya da masasına doldurmuş” bile dedirtiriz. Bir sinyal jeneratörünün yetmediği ya da “iki adet frekansmetrem olsaydı” dediğimiz çok olmuştur. Geçenlerde ayni sorunla ben de karsılaştım. İki adet güç kaynağına ihtiyacım vardı ve her ikisinin de 3 Volt’un altındaki iki değişik değere ayarlanması gerekmekteydi. Tabii ki elimdeki iki profesyonel güç kaynağından ancak bir tanesi bu işi yapabilmekte olduğundan, önce bir e-Bay’deki güç kaynaklarını gözden geçirerek işe başladım. 

Ancak hem istediğim özelliklerde dijital göstergeli akım sınırlı hassas ayarlı güç katları 50 TL ve üstünde bir fiyata sahipti, hem de üstüne oldukça yüklü bir posta ücreti vermek zorunda kalacaktım. Kısa bir durum değerlendirmesi beni bu güç kaynağını kendimin de yapabileceğini hem de çok ucuza mal edebileceğini söylemekteydi. Elektroniğe yeni başlayanlar mutlaka kullanmışlar ya da böyle bir devreyi kendi elektronik çalışma tezgahlarına kazandırmışlardır.

Ben de öğrencilik yıllarımda iki arkadaşımla birlikte LM317K denilen bir entegre ile, bu tip kaynaklardan 25 tane yapmıştım ve bu entegrenin “T” versiyonundan (biraz daha az akım verebilen) çekmecelerimin birinde bir iki adet olacaktı. Eğer basit ama korumalı, genelde bir elektronikçinin yapacağı ve hemen hemen her devrede kullanabileceği bir güç katına ihtiyacınız varsa bu yazıyı dikkatle okumanızı tavsiye ederim.

Böyle bir kaynağı yapmak için gerekenler; iki 10 uF 50 ya da 63V elektrolitik kondansatör, iki adet 1N4002 ya da daha yüksek akım kaldırabilen diyot, bir adet 240 ya da 220 Ohm ¼ Watt direnç, 5K lineer bir potansiyometre, bir delikli pertinaks ve bir de LM317’ye ihtiyacınız var. Devrenin yapımı oldukça basit aşağıdaki şemayı kolayca takip edip bu devreyi çalışır hale getirebilirsiniz.

Devrede sizlere trafo, köprü diyot vs gibi büyük ve pahalı parçalardan söz etmedim. İsteyen arkadaşlarımız tabii ki bu malzemelerle 220 Volt’u, 12 – 24 Volt arasına indirip bir devrenin girişinde kullanabilir ama ben bu devrede biraz faklı bir yaklaşımla soruma basit ve hafif bir çözüm getirdim. Mutlaka hepinizin evinde bir kenarda duran eski bir PC’nin ya da bir ses düzeninin güç katı vardır. Önemli olan bu güç katının en fazla 35 Volt vermesi. Ben devremde eski bir dizüstü bilgisayarın “switching besleme” kısmını kullanarak devreyi çalıştırdım. Bu besleme 15V 2A çıkış gücüne sahipti, bu yüzden benim yaptığım güç katı 1.25V ile 14V arasında en fazla 1.2A güç sağlayabiliyor. Çok hassas voltaj ayarı yapmayı isteyen arkadaşlara 5K’lik lineer potansiyometreye bir 100 Ohm lineer potansiyometreyi seri bağlayıp hassas ayarları 100 Ohm üzerinden yapmalarını tavsiye ederim.

Senelerce hem kendi yaptığım devrelerde, hem de elektronikçi dostlarım yaptığı devrelerde gözlemlediğim bir elektronikçi hatasını da burada yeri gelmişken sizlerle paylaşmak istiyorum. Lütfen yaptığınız devreleri kutulayın. Böylece bu devreler hem çok uzun süreler sizlere hizmet verecek; hem de çalışma odanızı, dükkanınızı ziyaret eden arkadaşlarınıza gururla gösterecek ürün yelpazesine sahip başarılı bir elektronikçi olmanın gururunu yaşayacaksınız.

İlişikteki resimler, bu yaptığım devrenin ufak tefek hataları da olsa kutulama adımlarını göstermektedir.

Kısaca;

1.  Delikleri açmadan önce mutlaka bir kağıt üzerinde yerleştirme planı hazırlamanızı,
2. Üç kez ölçüp, bir kez doğru noktadan kesme ya da delme işi yapmanızı (Benim örneklerimdeki kaymaların sizin de başınıza gelmemesi için oldukça önemli),
3. Devreyi yaparken eğer elinizde varsa bir dijital fotoğraf makinesi ile çalışmanızın adımlarını resimlemenizi (kim bilir, günün birinde siz de bu aletin detaylarını arkadaşlarınızla paylaşmak isteyebilirsiniz),
4. Eğer elinizde varsa şerit yazıcı ile ürettiğiniz aletin ne ise yaradığını ve giriş çıkış limitlerini kutu üzerine yazmanızı tavsiye ederim.

Beğen  
Yazar

Elektronik Mühendisi TAMSAT Uydu Proje Müdürü New Jersey/USA

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Yapılan Yorumlar ( 3 )